________________
ઇતિહાસના પૂર્વભૂમિકા एवमेष तदा वीर बलिभिः कुकुरान्धकैः । वृष्णभिश्व महाराज नीतिहेतोरुपेक्षितः ॥
महाभारत २. १७. २७ महाभारत २. २२. ५१-५२ ३२. महाभारत २. २२. ३५-३६ 33. महाभारत २. ३३. २७ ३४. महाभारत २. ३६. १५ 34. महाभारत २. ४२. ७-११
૩૬. મહાભારત(૩. ૧૪; ૭. ૧૧, ૨૦ અને ૨૨)માં સૌને નિર્દેશ નગર તરીકે થયે છે. સૌભને સ્થળનિર્ણય વર્તમાન અલ્વર તરીકે થયો છે. પ્રાચીન માર્મિકાવત
शनी यानी ale की समवे छ (Yथे। Deyfa Geographical Dictionary of Ancient and Medieval India ).
३७. महाभारत ३. १५-२३
૧૫ મા અધ્યાયમાં શોલ્વના કાકા પર આક્રમણ અને કૃષ્ણના સૌભ પરના વળતા આમણ વિશે નિરૂપણ થયું છે, પણ ત્યાર પછીના અધ્યાય(૧૬-૧૭)માં રાવની માયાયુક્ત યુદ્ધપદ્ધતિનું વર્ણન છે.
ભાગવત સિવાય અન્ય કોઈ પુરાણમાં શાવના આક્રમણનું વર્ણન નથી. હરિવંશ મહાભારતનું પરિશિષ્ટ હોવાથી એમાં પણ આક્રમણને માત્ર ઉલ્લેખ (૯૭, ૬; ૧૦૫, ૧૩) છે, વર્ણન નથી. ભાગવતનું વર્ણન મહાભારતને આધારે છે, 3८. आत्मानं प्रतिजानाति लोकेऽस्मिन्पुरुषोत्तमम् ।
आदत्ते सततं मोहाद्यः स चिह्नं च मामकम् ॥ वापुण्डकिरातेषु राजा बलसमन्वितः ॥ पौण्डको वासुदेवेति योऽसौ लोकेषु विश्रुतः ॥
महाभारत २. १३. १८-१९ ઉપરના લકમાં “ચિહ્ન” એકવચનમાં હોઈ “ચક” અર્થ અભિપ્રેત છે. ચાને આયુધ તરીકે ઉપયોગ કરવામાં કૃષ્ણ વાસુદેવ પ્રવીણ હતા. પૌંડ્રક વાસુદેવ પણ ચાને ઉપગ જાણતા હોય,
३६. महाभारत ५. ११. १२८; हरिवंश १०६-११२, विष्णुपुराण ५.३२-३३; ब्रह्मपुराण २०६..
४०. महाभारत ५.७.२९
जाना
.
.
.
.
.
.
.
.
.
४१. महाभारत ५. १९. १; १६८. १९ . ४२. महाभारत ७. १८. ३१; ३१. २९: ११. ३८; ८. ७. १७ . ४३. महाभारत ५. १५५. ३८ ४४. महाभारत, मौसळपर्व
