Kashyapsamhita Athva Vruddhajivakiya Tantra

SR No.: 032596
Original Sutra Author: N/A
Author: Marich Kashyap Maharshi, Girijashankar Mayashankar Shastri
Publisher: Sasthu Sahitya Vardhak Karyalay
Publication Year: 1970
Total Pages: 1034
Language: Gujarati
Classification: Interfaith
File Size: 36 MB

Page 888

બસ્તિવિશેષણય-અધ્યાય ૮મો
બળવાન હોવો જોઈએ. ૮૪
ફલૌલની બનાવટ અને તેના ગુણે તૈલરૂપ સ્નેહના અનુવાસનની પ્રશંસા | gશમૂઢઢડઘર્ઘ સ્ટાનામઢ મેવા न च तेलात् परं किञ्चिद् द्रव्यमस्त्यनिलापहम् । यवकोलकुलत्थानां कुडवाः स्युनयः पृथक् ॥८९॥ स्नेहाद्रौक्ष्यं गुरुत्वाच्च लघुत्वं मारुतस्य तु ॥८५॥ चतुर्भागावशिष्टं तु पश्चादष्टगुणे जले । औष्ण्याच्छैत्यं निहन्त्याशु तैलं पुष्टि करोति च।
मस्तुनश्चाढकेनैतत्तैलप्रस्थं विपाचयेत् ॥९०॥ मनःप्रसादः(दं) स्नेहं च बलवर्णमथापि च ॥८६॥
कुष्ठस्य शतपुष्पाया वचाया मधुकस्य च । વાયુનો નાશ કરનાર તલના તેલથી |
कुटजस्य च बीजानां बीजानां मदनस्य च ॥११॥
यवान्याः पिप्पलीनां च हरेण्वा देवदारुणः । શ્રેષ્ઠ બીજું કઈ દ્રવ્ય નથી; કારણ કે તલના
बिल्वस्य देवपुष्पस्य रास्नाया मस्तकस्य च ॥१२॥ તેલમાં નેહ રહેલ છે, તેથી શરીરના કે |
सूक्ष्मैलायाः प्रियङ्ग्वाश्च भागैरक्षसमैः पृथक् । વાયુના રૂક્ષપણાને તે નાશ કરે છે; વળી |
सिद्धं सुलवणं पूतं निदध्याद्भाजने शुचौ ॥९३॥ તલના તેલમાં ભારેપણું છે, તેથી વાયુના | Uત્તમન્નનિદાનાં વસ્તસ્થાપકુ રોત્તમમ્ હલકાપણાને તે નાશ કરે છે; તેમ જ તલના |
| फलतैलमिति ख्यातमुदावर्तनिवर्तनम् ॥९४॥ તેલમાં ઉષ્ણતા છે, તેથી વાયુના શીતલપણા | તળે િસિદ્ધ ગુહિમના ક્રિમિકોણિનાબૂા. ને તે નાશ કરે છે, અને તે ઉપરાંત તલનું | શ્રોબૂEહુ વાવાળવુ II II તેલ તત્કાળ શરીરની પુષ્ટિ કરે છે; મનની | Rા જે નિરિક્ષા તન્ના પ્રસન્નતા કરે છે, શરીરમાં સ્નેહ, બેલ તથા
| ताञ्जयेद्वस्तिनाऽनेन मूत्राघातांश्च नाशयेत्॥९॥ ઉત્તમ-વર્ણ કાંતિ અથવા શરીરને રંગ પણ
લઘુ પંચમૂળ એક આઢક એટલે ૨૫૬ સારો કરે છે. (ચરકે પણ સિદ્ધિસ્થાનના
| તોલા, મીઢળફળ દોઢ આઢક એટલે ૩૮૪ ૧લા અધ્યાયમાં તલના તેલના ગુણો આવા જ
તેલા; જવ, બોર અને કળથી એ ત્રણે કહ્યા છે.) ૮૫, ૮૬
અલગ અલગ ત્રણ કુડવ મળી ૧૬+૧૬+૧ = તલના તેલની સ્નેહબસ્તિની વધુ પ્રશંસા | ૪૮ તલા એકત્ર કરી અધકચરાં ખાંડી– स्यात् स्निग्धविटपस्कन्धः कोमलाङ्करपल्लवः। ફટીને તેઓના સળંગ વજનથી આઠ ગણું मूले सिक्तो यथा वृक्षः काले पुष्पफलप्रदः ॥८७॥ |
પાણીમાં તેઓને કવાથ કરો; એ કવાથી स्नेहबस्तेनरस्तद्वद् दृढकायो रढप्रजः।।
ચોથા ભાગે બાકી રહે ત્યારે તેને વસ્ત્રથી વારિરિર્વિક પૂનમિયૂરે ૮૮ | ગાળી લઈ તેમાં એક આઢક-૨૫૦ તોલા
જેમ વૃક્ષના મૂળમાં જળસિંચન ક” | દહી ની ઉપરનું મસ્તુ-પાણી મેળવવું હોય, તેથી તે વૃક્ષનાં ડાળાં અને થડ |
અને ઘર | અને પછી તેમાં એક પ્રસ્થ ૬૪ તેલા સ્નિગ્ધ અથવા નેહયુક્ત થાય છે અને તે તલનું તેલ નાખવું અને તેની સાથે કઠ.
સૂવા, વજ, જેઠીમધ, કુટજબીજ-ઇંદ્રજવ, વૃક્ષમાં કમળ અંકુરો તથા કૂણું પાન
મીઢળફળનાં બીજ, યુવાની-અજમે, પીપર, ઊગી નીકળે છે અને તે ઉપરાંત એ વૃક્ષ !
હરેણુ-રેણુકાબીજ, દેવદાર, બિલ્વફળ, યોગ્ય સમયે પુષ્પો તથા ફળને આપે છે, તે
લવિંગ, રાસ્ના, મોથ, નાની એલચી અને તે જ પ્રમાણે તલના તેલની હબસ્તિના | પ્રિયંગુ-ઘઉંલા-એ પ્રત્યેક દ્રવ્યો અલગ સેવનથી માણસ મજબૂત શરીરવાળો તથા | અલગ એક એક તેલ લઈ તેઓને પણ મજબૂત પ્રજાવાળે થાય છે, તેમજ પૂર્વોક્ત ખાંડી-ફૂટી તેમાં નાખી અગ્નિ પર તે તેલનો વાચુસ્વરૂપ એવા વિકારોથી તે માણસ કદી જ પાક કરવો; તેમાંનું પ્રવાહી બળી જાય પણ પીડાતું નથી.૮૭,૮૮
છે એટલે પક્વ થયેલા એ તેલને વસ્ત્રથી