Kashyapsamhita Athva Vruddhajivakiya Tantra

SR No.: 032596
Original Sutra Author: N/A
Author: Marich Kashyap Maharshi, Girijashankar Mayashankar Shastri
Publisher: Sasthu Sahitya Vardhak Karyalay
Publication Year: 1970
Total Pages: 1034
Language: Gujarati
Classification: Interfaith
File Size: 36 MB

Page 580

- કિવણીય-ચિકિત્સિત–અધ્યાય ૧૧ મે.
૫૩૯
.........નવવરાવવધૂનાનાનાં - અગ્નિવાળા (અરકીલિકાના ) રોગી બાળકને રવીનકૂટાતરીઝાવવાનાં તુવરાજુ સ્થાને જ આપી શકાય છે; પણ જેને અગ્નિ કિનાં રમાનાનાં ધાગ્રાતિ તથા વસ્ત્રાવર્તિ- મંદ થયો હોય તેને તો માતાના ધાવણ નામઠ્ઠાતાસ્થિ .... ...
ઉપર જ રાખવો જોઈએ. ૩૯ ••• ... .. ૨૮ .
બાળકના ક્ષતની ચિકિત્સા વિરુદ્ધ ભજન (દૂધ, માછલાં વગેરે | વપઢાના 7 વઢિાનાં ઉતા વા તથા મૃરમ્ | ભેગાં કરી ખાવું), પહેલાંનું ખાધેલું પચ્ચે ડ્રાઈવરાજૈવિ ક્ષતં મવેતા ન હોય છતાં તેની ઉપર ખાવું, કહી | મન દ્રઢ) વાસ્તસ્થ વાયા કશા ગયેલું વાસી ઘણું ગરમ અને અયોગ્ય | સંસ્થા લિનિર્યા વિના જ્ઞા સમયે અને પોતાને માફક ન હોય તે ખાવું, | અથતિહધારે સંતસ્થ: શીતવાOિT I૪ર. તેનાથી તેમ જ કોઈ પણ કામમાં ઉતાવળ હેન્ન કરજે તુ દત્ત સામેવ વા. કરવાથી, વધુ પડતા ઉપવાસ કરવાથી, તં મધુfઉર્ધા વધીત vમોનિરાકરૂ બિયાંને ઝાટકવાથી અથવા કોદરા, શણનાં | उभयोघृतपानं च विदध्याद् व्रणवत् क्रियाम् । બીજ, મૂળા કે મૂળિયાં, અળસી, કપાસ, જે બાળકો ચપળ હોય અથવા ખૂબ તુવેર કે કળથી વગેરેને કોઈ બાળતું હોય ! રીખતાં હોય તેઓને ઘાસ, લાકડાં, ઈંટ ત્યારે તેની ગંધને સૂંઘવાથી કે વસ્ત્રોને | કે શસ્ત્રોની સાથે ઘર્ષણ થવાથી (શરીર કાતરવાથી અને આલ કે હરતાલ તથા પર કે હાથ–પગ ઉપર) ચાંદાં પણ પડી જાય ભિલામાંના ઠળિયાને કાઢવા વગેરે કામ | છે. તેની વેદના કાચા ઘણુના છેદનની પેઠે કરવાથી પણ આ અરકીલિકા રોગ (અથવા | તીક્ષણ થાય છે. તે ક્ષતની ઉપર ગરમ હરકોઈ ત્વચારોગ કે ચામડીના રોગ) | પાણીથી સિંચન કરી તેને લૂછી નાખીને ઉત્પન્ન થાય છે. ૩૮
સંધાન કરવું–ચીરાડ પડી હોય તેને સાંધવી વિવરણ: અહીં આ સૂત્ર-ખંડિત છે; પણ પણ જે રુધિરનો સ્ત્રાવ વધુ થતો હોય તો આરંભના શબ્દો જોતાં એમ લાગે છે કે આ શીતળ પાણી રેડીને તે રુધિરસ્ત્રાવને રોક; સૂત્રમાં અરકીલિકા કે ઈ ત્વચારોગનાં નિદાને | તેમ જ તેની ઉપર બાફ કે શેક કરવારૂપ અહી જણાવેલાં હોય એમ લાગે છે. ૩૮
ચિકિત્સા કરવી; અથવા પ્રસંગો આવશ્યક અરકીલિકામાં પથ્ય
જણાય તો ડામવારૂપ ક્રિયા કે ક્ષારકર્મ-ક્ષાર ભભરાવવારૂપ ચિકિત્સા જ કરવી અથવા મધ
અને ઘી બન્નનો લેપ લગાડી પાટો બાંધી .......... ... શાસ્ટિgિiાયિતમા દે. ઉપરાંત તે ક્ષતવાળાં બાળકને પથ્ય ri Raૌરવનીd......... ......... | ભોજન કરાવવું અથવા તે બન્નેના રે ... જેક્સવનીત વા ટેઢા તપતિ (?) | એટલે કે ઉપર કહેલ અરકીલિકા કે ક્ષતના તિમિવશ્વાજિં તળેવ તુ ધારો | રૂડા | રોગી બાળકને ઘી પાવું તેમ જ એ બેયની
શાલિખા-ડાંગરના લોટથી પકવેલ | ચિકિત્સા વ્રણના જેવી કરવી. ૪૦-૪૩ રાબ શીતળ થાય ત્યારે તે ચટાડવી અથવા બાળકને થતી દાદર અને તેની ચિકિત્સા સાકર તથા મધથી મિશ્ર કરેલ માખણ | શીતળાજુ મૂરિ પરીનાં કુશિથિનામું : ચટાડવું અથવા એકલું માખણ કે એકલી | સ્વમૂત્રોપરાનાં મૂત્રલંન્નિવાસણમ્। મલાઈ ચટાડવી, ઉપરનું ચાટણ પ્રદીપ્ત | ગુજુ વા શાનાનાં ક્ષાનોદ્વર્તનવાનામ્ II કપ,