________________
યથાર્થમાર્ગ જીવ પામી શકે. તે પુરુષના વચનો આગમ સ્વરૂપ છે, વીતરાગધ્રુત, વીતારગ શાસ્ત્ર એક પરમ ઉપકારી સાધન છે આત્મસુધારણા માટેનું પણ તેનો મર્મ પામવો કઠિન છે. તેથી શાંત રસનું જેમાં મુખ્યપણું છે, શાંતરસનો હેતુ એ જેનો સમસ્ત ઉપદેશ છે એવા શાસ્ત્રોનું અધ્યયન કરવું આપણું કર્તવ્ય છે. સનાતન આત્મધર્મ તે શાંત થવું તે છે. આખી દ્વાદશાંગીનો સાર પણ તે જ છે. ભગવાન જિને દ્વાદશાંગી એજ અર્થે નિરૂપણ કરી છે. અને એજ ઉત્કૃષ્ટતાથી તે શોભે છે, જયવંત છે.
આગમોની ઉપયોગિતા શાશ્વત છે જિનાગમોનો સૈદ્ધાંતિક ભાગ તેમ જ ધાર્મિક ઉપદેશાત્મક ભાગ દ્વારા સામાન્યજન પ્રેરણા અને માર્ગદર્શન મેળવી શકે. સાધકો માટે તેમનું અપૂર્વ યોગદાન છે. આત્મસુધારણા દ્વારા અંતિમ ધ્યેય પ્રાપ્તિ વ્યવહારમાં પણ તેની ઉપયોગીતા સ્વીકારવી જ રહી. આ અવસર્પિણી કાળમાં જ્યારે શિથિલાચાર ઉત્તરોત્તર વધતા રહે છે ત્યારે તેની ઉપયોગિતા નિરંતર વધતીજતી રહી છે આથી આજના સંદર્ભમાં વીતરાગ જૈનધર્મની નિર્મલધારાના પ્રવાહમાં અભિલાષી આત્માર્થીને સ્વયં તેમનું અધ્યયન કરવુ જરૂરી છે. આગમના ઉપદેશાત્મક ભાગ પર ભાર ચૂકવો ઉચિત છે. શ્રીમદ્ રાજચંદ્રે કહ્યુ છે કે “જિનાગમ છે તે ઉપશમસ્વરૂપ એવા પુરુષોએ ઉપશમને અર્થે તે પ્રરૂપ્યા છે ઉપદેશ્યા છે. તે ઉપદેશ આત્માર્થે છે. આત્માર્થમાં જો તેનું આરાધન કરવામાં ન આવ્યું તો તે જિનાગમનું શ્રવણ-વાચન નિષ્ફળ રૂપ છે. “આમ વ્યાવહારિક ઉપયોગિતા હોવા છતાં જિનાગમનું અવલોકન પ્રથમ ઉપદેશજ્ઞાન પ્રાપ્તિ અર્થે જ મુમુક્ષુ જીવે કરવું ઘટે છે.
(શ્રીમદરાજચંદ્ર)
જિનાગમોની એક આગવી વિશિષ્ટતા છે. કુંદકુંદાચાર્ય પ્રવચનસારમાં કહ્યું છે કે આ પાંચમા આરામાં શાસ્ત્રોનું પઠન જરૂરી છે તેથી તે કરવુ જોઈએ. જિના વાણીરૂપી આ ઔષધિ અમૃત સમાન છે અને સર્વ દુઃખોનો નાશ કરે છે. આત્મસુધારણાનો માર્ગ સરળ બને તેથી (જ્ઞાનધારા ૬-૭) ૬ નિસાહિત્ય જ્ઞાનસત્ર ૬-૭)
