________________
84
THE INDIAN ANTIQUARY.
[JANUARY, 1891.
hôtå ek sôniacha piram. Magle dårå Bônårâcham pôr khêlat hôtam; tialå kölhiszün takilari ani apțilam, ani dhånvat kila ani sônårálá kâ bồité : “Arê, sônam tûlâ jásti zbâilain tuje pôrakhiris, gô rartêi "tè bagis nâbin, ani piram gharvala baiskiis." Tavam sonar dhuivat gola pôrálê tûkává taurian kôlhiazûn piram tükilam ani palála. Piram ghêûnsim gelê râjâchê ghara, ati simpatials sangatlan rajalå vårå vå bôlünsim gê agticham kam hâi karūnsim. Simpâi zanbim sangatlam rajala Tava raza kila ani kadêr dilar kôlhiala baisåvá. Tavar kölhiazên sôniachan piraṁ karlari ani baisla bölünsim : "Shåv ! as: kadêravar kôn baišel ; minn miðji baisan sadan sangåti jhê tam." Rajazûn bagilan té ajában bharlâ ani êuzûn låglâ gê kolhå kônim môţta mands asivå kar gê te sốnichó piria var bait tê. Tavan khabat mat karùnóim râjazân vichi rilam kị kìm hãi karùnóim. Kölhiazûn zabib kela: "RAJA sâhib, tumšim âmsim aðirik; tumchi sôkri amchê sôkriala diavi." Rázi piram bagûnsiṁ aurêtûk bhalla gê tábôrtob kabûl'Aila, ani dk dis nêmilâ várad la vâlâ. Kain dis gêlê ani raza låglå karávà taiâri varadachi
Atham rajâchê sókrisiṁ sôirik te zhaili, půn varad kara vả ghar dir påije, pôrála nêsun pâije; bizam tô khává pivála pâije. Kolhiazûn dhîr dilå pôråla, ani sangatlan gå tô sâram taiar Earil. Kain têp hôtar varadili tavam kôlhiazůn sâră gânvânchå tûs kauntálili ani ék nadi vật agê pôrâché då râparsim tê rajachê dârâparasim tik nadimani sôrila. Rájazûn aura tus bagünsim êuzûn lågla gê zîvain kharans mhôţți mânûs as I ani tiacha gôt mhottam asel tavams auram bhát daltêi. • Thaurà dis réld varadili tavam kôlba gharðghar firangim patrâvôli kauptálilia ani tiks nadimani sôrilia, tavan râzâ tiâ patrâveli bagansim jásti ajeban bharla gê zûvain müråd thlivant asel tavam tiachim sôirim dhảirim athams & Ansim khâtán pitân.
Asê ravóóin kolhiszûn râjâlâ fasvilan. Athan pôrålå kapra, kúpran pâizat, ghar dår påija, êm kansin êté. Tavan kolhiazên kê kêlam, gêla Oké dôngrân ani lågla jtvänsim rariva. Tavam ka zháilAr, Isvara ani Párbatizûn aikan tiachf bôm filim ani vichårilam tiapar: "kańh asi bôi martês ?” Tavam kôlhiazûn zab&b kela: "Namaskar kartûí tůmâlâ. KA sångar mim tämála. Ekê vaktha mim jelům jibrain khåvâlâ ani sâmplian parlum. Tia jibrichỉ dhanf dûn mâlâ sôrvilan ske kabaladivar gê minzûn tiacham varad karavan rajíchê sókrisim. Rajala samzivůn sôirik kêlêi pun naurialA kapram kapran pâizat, gbar dár páije, ani râjâchim minsan étin tiafiche sarkan khânam pinam pâije. Hia kartam ailkun tumch) påsim, mångåva tümchi madat ék dón disan kartam."
távarala ani Pårbatflâ kaklút Aili ani bôtliń: "ZA, så ram taiår hâi; kâpram, kúpram, ghar dår, mandap, ani khanam pinam, ani sâram bizam jêm kâ lågel taura taidr hỏil." Aisam Isvara ani Pårbati bôtlim ani ndipêt zhüilim.
Kolha gharê eûnsin ajêbân ani bausên bharla sâram bagansi : mhôţtf marf zasi kå dkê râjâchi, måndap ani tiâ mândpân mêz mandlálam sônia ani rupiachê såmanasim bharlêlam, taripan naurá bagilê nêslela khari ékê râjâchê zêvaióhá zögů. Ek dis rajâzün aplins mânsam dhårlim bagåvå ká taiari kêlêi pôrázůn, ani tim mânsan pûn ajébán bharlin sâram bâgünsirn. Athan sâram zhailam pûn pôralA varadi nahin, tavam kôlbî gili ekê rånamani ani je häkt marli të hazard hije kolh6 zama zháild. Åple kólhiazûn sângatlam tianâ gê asi asi vårtê hii ani té kabûl zhAild &vala nauriachê sangatt. Aplå kôlhiazûn tari ka kelan, khåndilia mûråd såulia ani bandilia dar kolhiachê sêpțila, ani zavan naariachê sangati jele tavam je je dhůl úrli te sårå gâu bharla dhůlisim. Râzâ bagůnsim ghåbarla ; euzûn lågla gé biza kônin râzâ êtêi ka. Aisam êuzan karûn mânsam dhárlim bagåvá kê bai aisam. Tim mânsam eûnsim sângún láglin gě závajú erði tiachê sârê gôtáśiń. Rajala khabar nôti g& auram gôt él aisan, ani tabi tiachi taiari nott, hia kartam tiazûn nirap dhára pôrálå gê aurim mânsam nahin håravim karûnsim. Tavan kólhá khusi zhdilê ani såre kölhiana parat påtvilam, ani tô pôtia ani naura gêlê dêula varid lâvala Varad lagúnsim jelim râjâchê ghara. Rajachê ghará mhôttam jantar keltan. Taian khålam pilar ani råtcham naurila jhatlam ani âplés ghará jêlina. Taian tart ék mhôtfam siêr månglan, khålar pilam, hånsliỉ khellim ani niñzlim. Bijê disa aflim ani bagitan tê sâra nkipêt zhậilam, ghar dår, måndap ani sâram. Rajách ani tiachế mângârchâ evachê vakhat zhảila, tavam kolhå dk sárká láglâ bôm märáva: "Naunoha påingún kh0A, naurichå påingún khôA." Raja ani