Page Text
________________
૧૬૪ ].
મારી પુત્ર વિશે એક અન્ય ખુલાસે
[ એકાદશમ ખંડ
અન્ય કોઈ પૂરાવો નથી મળી આવતા, ત્યાં સુધી કે ૧૮ વાળા કઈ રાજા સાથે નિસબત્ત ગણાય નહીં; કાંઈ ખોટું પણ નથી થતું. વળી તેણે ૧૮ વર્ષ રાજ્ય પણ કેક અન્ય જ તે વ્યકિત હોવાનું માનવું રહે. ભગવ્યું છે તથા તેના રાયે જે સામ્રાજ્યવર્ધક આ માન્યતાથી જ છઠ્ઠા પરિચ્છેદે અમે શેર કરેલ બનાવ બનવા પામ્યા છે તે જોતાં પણ, ગાદીએ છે. પરંતુ વિચારતાં એમ લાગે છે કે, જ્યારે આ આવ્યો ત્યારે તેની ઉંમર ૫૦ ની આસપાસ અટ- અમરાવતી અને જગયા પેટવાળા પ્રદેશ ઉપર નં. ૫, કળવાનું સંભવિત મનાય છે. આ હિસાબે તેનું આયુષ્ય ૬ અને ૭વાળા રાજાઓની સત્તા પણું જામવા પામી પણ લગભગ તેના પિતાની પેઠે ૬૦ થી ૭૦ વર્ષની હતી, તે નં. ૫ ને રાજા જેનું નામ માહરીપુત્ર
દે પહોંચતું દેખાય છે. આટલી સામગ્રી પુરાણમાં નોંધાયું છે અને સિક્કામાં જેને માહરીપુત્ર તૈયાર થઈ છે તે તે ઉપરથી તેનો રાજ્યકાળ ઈ. સ. શિવલકુરસ લેખાયો છે, તેજ વ્યકિત આ જગ્ગયાપૂ. ૩૧૭ થી ૨૯૯ ૧૮ વર્ષ સુધી ચાલ્યું હોવાનું પેટવાળો માઢરીપુત્ર ઈક્વાકુ નામ શ્રી વીરપુરૂષદત કાં અને તેને જન્મ આશરે ઇ. સ. પૂ. ૩૬૪ થી ન હોય ? કારણ કે તેને સત્તા પ્રદેશ મળી રહે છે, ૩૬૯ માં થયાનું લેખવું પડશે.
માઢરીપુત્ર નામ મળી રહે છે, શ્રી વીરપુરૂષદત્ત અને પુરાણ ગ્રંથે શેધીને મિ. પાઈટરે જે વંશાવળી શિવલકુરસ ઉપનામ પણ વીરલયધારક અને ગુણબનાવી છે તે આધારે આપણે અત્યારસુધી આ રાજા વિશેષ વિશેષણ મળી રહે છે. જે કાંઈ વિચારણું માગી
મારી પુત્રના હિસે ૧૮ વર્ષ તેવો શબ્દ છે તે 'ઈવાકુનામવાળો શબ્દ જ છે. મારી પુત્ર વિશે રાજ્ય ભોગવ્યાનું નેવ્યું છે. આ નામ દેખીતી રીતે ભલે ક્ષત્રિય જાતિસૂચક હશે, એક અન્ય ખુલાસે પરંતુ એક વિશેષ હકીકત છે પરંતુ અનુભવ કહે છે કે, તે નામ તે બ્રાહ્મણોમાં
માલૂમ પડી છે તે ઉપર વાચક પણ (પૃ. ૫૭, તથા તેની ટી. નં. ૩૫) મળી આવે વર્ગનું ધ્યાન ખેંચવા વિના રહી શકાતું નથી. છે. વળી આ શતવહનવંશીની ઉત્પત્તિ ભલે સુદ્રજાતિની
ઉપરમાં છઠ્ઠા પરિચ્છેદે જગ્યયાપેટ સ્તુપ (કૃષ્ણ રાણુથી ઉત્પન્ન થયેલ પુત્રથી બનવા પામી છે, છતાં જીલ્લો) નં. ૩૦ ને લેખ છે. તેમાં મારી પુત્ર ઇક્વાકુ પિતા શુદ્ધ ક્ષત્રિય છે તેમજ તેઓનાં લગ્ન ગૌતમનામ શ્રી વીરપુરૂષદત્ત પોતાના રાજ્યકાળે ૨૦ મા ગૌત્રી, અને વસિષ્ટગોત્રી કન્યાઓ સાથે થયેલ જણાયાં વર્ષે તે કોતરાવ્યાનું લખેલ છે. તે લેખના વર્ણનમાં છે. એટલે સહજ અનુમાન કરી શકાય છે કે, ઈવાક આપણે એ શેર માર્યો છે કે, તેને સમય આપણી નામ પણ આ રાજાઓ સાથે જોડવામાં કાંઈ બાધ આવે મર્યાદા બહાર હોવાથી પડતું મૂકીએ છીએ. તેવું ગણુય તેમ નથી. આ સર્વ મુદ્દાની ગણત્રીએ જ્યારે તેજ લેખનું મળ વર્ણન આર્કીઓલોજીકલ સર્વે આ લેખને કેતરાવનાર, તે નં. ૫ વાળા મારી પુત્ર ઓફ સાઉથ ઇન્ડિયા (ઈમ્પીરીયલ સીરીઝ) પુ. ૧, ઠરી શકે છે; અને તેમ થાય તે તેને રાજ્યકાળ જે પૃ. ૫ માં અપાયું છે, તે વાંચી જોતાં એમ સમજાય ૧૮ વર્ષને ગણાવ્યો છે તેની હદ વધારીને ઓછામાં છે કે, અમરાવતીના સ્તૂપમાં રાજા પુલુમાવી અને એછી ૨૦-૨૧ વર્ષની લેખવી રહે છે. તેમ કરવાથી અને યજ્ઞશ્રીના કાતરાવેલ શિલાલેખ છે. એટલે એમ જે ફેરફાર સમગ્ર નામાવળીમાં કરવો પડશે તે નં. સાબિત થયું કે તે બન્ને ભૂપાળની સત્તા આ પ્રાંત ૩ થી ૭ સુધીના રાજાના સમયને અંગેજ કરે પ્રદેશ ઉપર હતી ખરી. આમાંને પુલુમાવી તે નં. ૫ડશે. કયાં અને કેટલે ફેર કરે, તે સંશોધકે વિચારી ૧૮ વાળા રાજા હાલ અને યજ્ઞશ્રી તે નં. ૧૭વાળ લેશે. અહીં તે આપણે એટલું જ કહી શકીશું કે, અરિષ્ટકર્ણ ગૌતમીપુત્ર સામાન્ય રીતે સમજી શકાય જો ઉપરનો નિર્ણય કાયમ કરે તે માહરીપુત્રનાં તેમ છે; અને તેજ પ્રમાણે હોય તે જગયાપેટના વિશેષણરૂપે બેએક ઉપનામે વધારે મળ્યાં ગણાશે. શિલાલેખમાં નિર્દિષ્ટ થયેલ માઢરીપુત્રને આ નં. ૧૭ જ્યાં સર્વ અણુશળ્યું અને અણપ્રીછવું જ પડયું
| SR No. | 032487 |
| Book Title | Prachin Bharat Varsh Part 05 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Tribhuvandas Laherchand Shah |
| Publisher | Shashikant and Co |
| Publication Year | 1941 |
| Total Pages | 448 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 15 MB |