________________
તૃતીય પરિચ્છેદ ]
અન્ય રાજાઓ
૪૦ વર્ષ ચાલ્યું છે તેને વિશેષ પરાક્રમી હોવાનું માની પાંચમા મુદામાં કેવળ જૈન સાહિત્યને જ સંબંધ શકાય તેમ છે. તેથી તેના ફાળે તે જીત ચડાવવાનું હોવાનું મનાય છે. ટુંકમાં તે સ્થિતિ આ પ્રમાણે વધારે મુનાસીબ લાગે છે. તેમ તેનું નામ પણ વિક્રમને જણાવાય છે. શ્રી મહાવીરની પંદરમી પાટે થયેલ મળતું આવે છે, નહીં કે ધર્માદિત્યનું.
આચાર્ય શ્રી વજીસ્વામિએ (તેમને સમય વિક્રમ સં. બીજો મુદ્દો-–કાઈ ગર્દભીલને તાબે ૮૪ સામંતે ૭૮ થી ૧૧૪=ઈ. સ. ૨૧ થી ૫૭=૩૬ વર્ષ ગણાય હોવાની માન્યતા વિશેનો લઈ એવંશાવળી જોતાં છે) શત્રુંજ્ય પર્વત ઉપર તીર્થોદ્ધાર કરાવ્યો છે. તેમાં આવા પરાક્રમી ગદંભીલેમાં તે નં. ૨, ૩, કે ૫ મુખ્ય ભાગ લેનાર અને દ્રવ્ય ખર્ચનાર તરીકે જાવડ વાળાને મૂકી શકાય તેમ છે. જો કે નં. ૨ વાળાજતે શાહ શેઠનું નામ ધરાયું છે. આ શેઠ મૂળે સૌરાષ્ટ્ર ગર્દભૂલ હોય તે માન્યતા તરફ વલણ દેખીતી રીતે દેશમાં દક્ષિણે આવેલ મહુવા–મધુવતી નગરી-ના વિશેષ જતું કહી શકાય. પણ જ્યારે નં. ૨ વાળાના વતની હતા. તેમના પિતાનું નામ ભાવડશાહ હતું. તે રાજ્ય વિસ્તારમાં પંજાબ કે કાશિમર ન હોવાનું, પરંતુ શેઠ વહાણો દ્વારા અનેક પરદેશો સાથે વેપાર ખેડતા તે તે (ઉપરમાં પ્રથમ મુદો જુઓ) નં. પ વાળાની હતા. તેમાં દ્રવ્ય પ્રાપ્તિ થતાં, જ્યાં હાલ અરબસ્તાન આણુમાંજ આવ્યાનું સાબિત થાય છે. તેથી નિર્વિવાદ આવેલ છે, તે પ્રદેશ ઉપર સ્વામિત્વ મેળવી તે જમીનને પણે માનવું પડશે કે નં. ૨ વાળા શકારિ વિક્રમ કરતાં ભગવટો કરતા હતા. તે કરોડપતિ ગણાતા હતા, અને નં. ૫ વાળો વિક્રમ ગર્દભીલ વિશેષ ગૌરવવંતા અને સામાજીક પ્રસંગે પોતાની જન્મભૂમિ-સૌરાષ્ટ્ર તરફ પ્રભાવશાળી હે જોઈએ. તથા ૮૪ સામંતોના ઉતરી આવતા હતા. તે એક પ્રસંગ, ઉપર નિર્દિષ્ટ અધિપતિ તરીકે તેનેજ લેખવો પડશે.
થયેલ શ્રી વજીસ્વામિના સમયે શત્રુંજયના તીર્થોદ્ધાર ત્રીજો મુદો-–કેઈક વિક્રમાદિત્યના પુત્ર માધવસેનનું ના કારણે બનવા પામ્યો હતો. આ વૃત્તાંત ઉપરથી લગ્ન, અરબી સમુદ્રમાંના ટાપુના અધિપતિની કુંવરી સમજાય છે કે જાવડશાહ શેઠ, અરબી સમુદ્રમાં સુલેચના સાથે થયું હતું તે મુદ્દો, સુલોચના નામજ આવેલ અરબસ્તાન નામે દીપક૯૫ ઉપર અથવા એમ સૂચવે છે કે તે કઈ આર્ય અને હિંદુલ૦ રાજાની તેની આસપાસની કઈ જમીન-ટાપુ–ઉપર આધિપત્ય કંવરી હશે. તે રાજા કોણ? કયા ટાપુનો સ્વામી ? તથા ધરાવતા હતા; અને ધર્મકાર્ય નિમિત્ત અથવા અન્ય તેનું નામ શું? તે વિશે તેમાં કોઈ ઉલ્લેખ સરખા સામાજીક કાર્યને અંગે, વારંવાર પિતાની જન્મભૂમિ પણ કરવામાં આવ્યો નથી; એટલે કઈ પ્રકારનું અનુમાન -સૌરાષ્ટ્રમાં આવતા હતા. તેઓ ધર્મ જૈન હતા તેમ કરવા જેવી સ્થિતિમાં આપણે નથી. પરંતુ વિચારતાં ધર્મભક્ત પણ હતા. તેવી જ રીતે આપણને માહિતી મને એમ લાગે છે કે, પાંચમાં મુદ્દાની હકીકત પણ મળી છે કે ( જુઓ પુ. ૩માં) ગર્દભીલ વંશી જે સાથે સાથે વિચારી લેવાય તે કદાચ તેની ટિ શકારિ વિક્રમાદિત્યે તથા તેના મિત્ર એવા અધિપતિ સંધાઈ શકે તેમ છે. એટલે ચોથો મુદો મુલતવી રાખી હાલ શાલિવાહને, સાથે મળીને જૈનાચાર્ય પાદલિપ્તપ્રથમ પાંચમાની તપાસ લેવાનું હાથ ધરીશું. સરિ, નાગાર્જુન અને આખપુટની વિદ્યમાનતા
(૯૦) અરબસ્તાનમાં અત્યારે મુસ્લિમ પ્રજા વસે છે. પહેલા સૈકાની છે એટલે કે ઇસ્લામ ધર્મને હદય થયે તે એટલે કોઈને આશ્ચર્ય થશે કે શું આવા મુસ્લિમ પ્રદેશમાં પ્રવે છ વરસની છે. વળી આપણે પુ. ૨ પૃ. ૬૩. ટી. હિંદઓ વસી શકે અને તેમાંય વળી તેઓ રાજકર્તા તરીકે નં. ૫૪ કપર સિક્કાની ચર્ચા કરતાં જણાવી ગયા છીએ કે રહી શકે? તેમની શંકાના નિવારણમાં જણાવવાનું કે, ઈસ્લામ આ પ્રદેશ ઉપર પણ જૈન રાજાઓની સત્તા હતી તેમ ત્યાં ધર્મની ઉત્પત્તિ ઇ. સ.ના સાતમા સૈકામાં થયાનું મનાય છે; તે ધર્મ પ્રચલિત પણ હતે. વન્યારે આપણે અહીં વાત કરી રહ્યા છીએ તે તો ઈ. સ. ના (૧) આ પાદલિપ્તસૂરિના નામ ઉપરથી પાલિ