________________
પ્રથમ પરિચ્છેદ ]
નામ, સમય તથા સંખ્યા
' ભાણારી
ઉત્પત્તિ નો જ પત્તો ન લાગે અથવા પ્રમાણિકપણે પડી જતાં જણાય છે; છતાં અત્યાર સુધી આપણે તે પુરવાર કરી ન બતાવાય, ત્યાં સુધી તે પાયા અનુભવ શીખવે છે કે, પ્રાચીન ગ્રંથકારોનાં કથનો તો ઉપર ઉભી કરાયેલી સર્વ હકીકત કાચીજ ગણવી વાસ્તવિકતામાં લગભગ સત્યજ છે. પરંતુ તેમની , રહે છે. તે પણ જે જે માહિતી ઉપલબ્ધ આલેખન પદ્ધતિમાં દૃષ્ટિકોણ જુદાં રખાયેલાં હોવાથી - થઈ છે થાય છે તેમાંથી જે કાંઈ નિશ્ચય ઉપર આપણને તે ભિન્ન દેખાઈને મુંઝવણમાં ઉતારી
આવી શકાતું હોય તે તે પ્રયત્ન કરી નાંખતાં જણાયાં છે. એટલે તેમની ઉંડાણમાં ઉતરઅગત્યનો ગણાશે.
વાની કાંઈક જરૂર જણાય છે. સર્વથી પ્રથમમાં મત્રય, વાયુ અને વિષ્ણુ (કેમ્બ્રીજ મેન્યુસ્કીટ) * કાંઈક પાયા રૂપ થઈ પડે તે માટે એક નામાવળી પુરાણોમાં ગદંભીલ વંશી રાજાની સંખ્યા સાત તેના સમય સાથે ઉતારીએ અને પછી તેના ઉપર હાયાનું જણાવાયું છે. જ્યારે ભાગવત પુરાણમાં વિચારણું તથા વિવેચન કરીએ તો કાંઈક માર્ગ દશની સંખ્યા કહી છે. આ બધાં કથન ભિન્ન નીકળી આવે પણ ખરો.
મ. સં. થી મ. સં. ઈ. સ. પૂ. થી ઇ. સ. પૂ. વર્ષ. (૧) દર્પણ: ગધરૂપ; ગંધર્વસેન
૪૫૩ ૪૬૩ = ૭૪ (૨) ઇન્ટરેગનમ અથવા શકપ્રજાનું રાજ્ય ૪૬૩ ૪૭૦ = ૬૪ (૩) વિક્રમાદિત્ય-શકારિ
૫૩ ૦ =
૬ના (૪) વિક્રમચરિત્ર ધર્માદિત્ય
૫૩૦
४४ (૫) ભાઈલ
૫૮૧ = (૬) નાઈલ્સ
૫૮૧ પ૯૫ = (૭) નાહડ
પ૯૫
૫૭૦
૧૫૨
બહુ સ્પષ્ટતા નથી. પરંતુ પા.ક. માં કાંઈક વિશેષપણે હકીકત (૭) બુદ્ધિપ્રકાશ નામનું ગુxવસે. નું મુખપત્ર ૫.૭૬ છણાઈ છે તે આપણે આગળ ઉપર તપાસીશું.
પૃ. ૯૦ માં ૭ વર્ષ લખ્યા છે. જ્યારે જૈન સંઘમાં (જુઓ (અ) પા, ક, પૃ. ૭૨. (બ) જ. બ. બ્ર. જે. એ. સે, પુ. ૯, પૃ.૧૪૭ થી ૧પ૭.
પ્રાચીન ભારતવર્ષ પુ. ૧, પૃ. ૨૦૨. ટી. નં. ૩૩ માં
કરેલું અવતરણ; ગાથા ત્રીજીને અંતભાગ) ચાર વર્ષ કહ્યાં (ક) ક. આ. રે. પ્રસ્તાવના પૃ. ૬૯.
છે. પણ વસ્તુસ્થિતિ વિચારતાં બુ. પ્ર. નો અભિપ્રાય સુ(ડ) મેરૂતુંગ વિચારણિ પત્ર ૩ ને ઉતારો, જૈન રખ્ય મહેસવ અંકમાં પૃ. ૪૬ ટી. નં. ૩૧.
સંગત દેખાય છે. તેથી તે પ્રમાણે અહીં મેં સાત વર્ષ (૫) જોકે સંખ્યા સાત લખી છેપણ તેમાં કૅતારેલી વિગ
લેખ્યાં છે. [ અથવા જૈન ગ્રંથકારેનું એમ માનવું થયું તે બારીકાઈથી તપાસતાં તે સંખ્યા છ હોવાનું પણ ગણી
હોય કે ગભીલે ગાદિ ત્યાગ કર્યો અને શકનું રાજ્ય પણ શકાય છે. જેમકે નીચેની ટીકામાં (ડ)નું અવતરણ વાંચી જ. મ. સં. ૪૬૩ માં થયું જુઓ આગળ શકરાજ્યની હકીકત) . (૬) ઉપરની ન. ૪ ટીકામાં (અ) (ક) જાઓ: જ્યારે છતાં ગભીલનું મરણ તે બાદ ત્રણ સાડાત્રણ વર્ષ થયું છે (ડ) માં આ પ્રમાણે લખ્યું છે. “વિકસ્ય રહ્યું છે તેથી શકાય તેટલું ઘટાડીને ચાર વર્ષ જ લખવાં જોઈએ. વર્ષાનિ, તતતપુત્રર્ચ વિમવારત્રાપુર નામનો ધમ- આ સ્થિતિ વિશેષ કારણભૂત લાગે છે. કેમકે જેમ પુરાણથથ રાત્રે ૪૦ વળ. તો માઢરાજ રાધે ઘઉં કરે એ સર્વ હકીકત સાચી લખી છે તેમ પરિશિષ્ટ કારે ૧૧ | તત્તઃ શ્રી નારૂ કયું વર્ષ ૧૪ . તતઃ શ્રી પણ સાચીજ લખી છે. માત્ર દષ્ટિકોણુ બધાંના ભિન્ન નાર રાચં ૧૦ વર્ણન ગાતા અને (બ)માં તારવણી હતા એટલું જ !. કરતાં છ રાજા થયાનું જણાય છે.
(૮) જીઓ ઉપરની ટી. નં. ૬,