Prachin Bharat Varsh Part 03

SR No.: 032485
Original Sutra Author: N/A
Author: Tribhuvandas Laherchand Shah
Publisher: Shashikant and Co
Publication Year: 1937
Total Pages: 512
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 14 MB

Page 135

શિરોભાગે
[ તુતીય
તેનું ધન કોષાગારમાં ભયું; તથા અનેક રીતે ધર્મઠેષથી પ્રજ્વલિત થઈને, પાખંડી (વૈદિક ધર્મને ન માનનાર તેવા સર્વે ) ધર્મના ઉપદેશકેને રંજાડવા માંડ્યા. તેમના ધર્મસ્થાન બાળી નાંખ્યાં. અને અધૂરામાં પૂરી તેમની કતલ પણ ચલાવી. છેવટે જ્યારે તેને એમ ખાત્રી થઈ કે હવે કઈ બાકી રહ્યું નથી એટલે, પિતાના આંતરિક તિરસ્કારનો કેમ જાણે સાક્ષાત પડ આપવાને બહાર પડ્યો ન હોય તેમ ઢેલ પીટાવી ઉદ્દઘોષણા કરાવી કે, જે કોઈ ભિક્ષુકન-શ્રમણનું- એક માથું પણ લાવી આપશે, તેને સો દિનારનું પારિતોષિક રાજ્ય તરફથી મળશે.
જેમ અન્ય સ્થાનેથી જૈન મૂર્તિઓનું ખંડન તથા ગળો કરી નાંખ્યું છે તેમ-મથુરામાં સૂવર્ણમય વેડવા સ્વપ-Vodva Tope પણ આ સમયે
લૂંટી કરીને તેમાંથી ઉત્પન્ન થયેલ દ્રવ્ય અગ્નિમિત્ર પોતાના કેશાગારમાં લઈ ગયો હતો જોઈએ એમ પાક અનુમાન બંધાય છે. વળી તેના અતિલભે પણ જ્યારે મર્યાદા મૂકી અને કર્મના પ્રાબલ્યથી ધનસંચય કરતાં છતાં પણ સંતોષ ન થયો ત્યારે પૃછા ચલાવી; અને સમાચાર મળ્યા કે, મગધદેશના પાટનગર પાટલિ. પુત્રમાં,૫૧ મહારાજા નંદના સમયનું, તેમણે સંચિત કરેલું દ્રવ્ય પાંચ મોટા સ્તૂપરૂપે ઊભું કરી રાખેલું મેજુદ પડેલું છે. એટલે એક કાંકરે બે પક્ષી મારવાનો લાભ મળશે એવું વિચારી (એક તો મનભાવતા પ્રમાણમાં ધનપ્રાપ્તિ થાય૫૨ અને બીજું તે પ્રદેશ જીતી લઈ પિતાની સમ્રાટ તરીકેની કીર્તિમાં વૃદ્ધિ પણ કરાય છે. મગધ તરફ તેણે પ્રયાણ આદર્યું. ત્યાં જઈ
(૫૦) વિશેષ માટે જુઓ ખંડ છઠ્ઠામાં મથુરા નગરીવાળા પરિશિષ્ટ
(૫૧ ) કે. ડો. હિ, પૃ. ૫૫:-- જે એમ લખ્યું છે કે) “ The wicked and valiant Greeks occupied Saketa, Panchal and Mathura and advanced as far as Kusumdhvaj (Patliputra ) but Pushyamitra (Agnimitra ) ultimately drove them out of Magadha”=દુખ અને બહાદુર ગ્રીક સાકેત, પાંચાલ અને મથુરાને કબજે લીધે; અને તે બાદ કુસુમબ્રજ (પાટલિપુત્ર) સુધી જઈ પહોંચ્યા, પણ પુષ્યમિત્રે (અગ્નિમિત્રે) તેમને મગધ દેશમાંથી આખરે હાંકી કાઢયા હતા ” આ વાકયમાં પાછલ ભાગ ખોટો કરે છે એમ હવે વાચકને સમજો..
- ગ્રીકોએ પાંચાલ અને મથુરાને જે કાંઈ પણ કબજો મેળવે છે (અને તેની પૂર્વે મગધ તરફ વધા
ય તો જો કે તેમ બન્યું લાગતું નથી, તે તો અગ્નિમિત્રના મરણ બાદ જ છે. ( જુઓ મિનેન્ડરના તા રાજુલુલના વૃતાંતમાં)
(૫૨) “જર, જમીન અને જેરૂ એ ત્રણે કજીયાનાં
છોરૂં” આ કહેવત આપણે પ્રથમ વાર ઉપરમાં પૃ. ૭ ઉપર ઢાંકી ગયા છીએ. તે વખતે એમ પણ બતાવ્યું છે કે આ કળિયુગમાં પ્રથમ યુદ્ધ “ જર, જમીન અને જેરૂ” નામના ત્રણ તત્વમાંથી પ્રથમ કહે કે છેલ્લે કહો, પણ જેરૂ-સ્ત્રી-મેળવવાના લાભથી જે યુદ્ધ આદરવામાં આવ્યું હોય તે કલિયુગ બેસતાં જ કૌર આદર્યું હતું. આ સ્થિતિ એમ ને એમ ચાલી આવતી હતી જ. પછી રાજ અાતશત્રુના સમયમાં (એટલે જેન ગ્રંથાનુસારે, પાંચમે આરે બે કે તુરત જ ) કેવળ જમીન-ઉપરના ત્રણ તાવમાંનું બીજું તવ-મેળવવાને આશયથી જ યુદ્ધ કહો-અથવા મનુષ્યસંહાર કહે ગમે તે નામ આપે, પણ તેવી-સ્થિતિ આદરવામાં આવી હતી. અને હવે જે તત્વ બાકી રહ્યું હતું તે જરપૈસો-દ્રવ્ય તે નિમિત્તે યુદ્ધ અથવા મનુષ્યસંહાર આદરવાનો પ્રસંગ આ કદિક રાજના સમયથી આરંભાયે છે.
અલબત્ત, ઉપરના ત્રણ યુદ્ધના બનાવોના આરંભે તે જે હેત બતાવાય છે તે મુખ્યપણે હેઈને જ ગણુંવ્યું છે. બીજા અનેક યુદ્ધો તે દરમ્યાન પણ થયાં જ હશે પણ આ ગણનામાં જે હેતુ પ્રબળપણે વતી