________________
પરિચ્છેદ ] જન્મ તથા નામ
૨૯૧ બેને પ્રશસ્ત પણે ઉલ્લેખ થયેલ છે જ; વળી તક ગુમાવી બેઠો હતો, એટલે કે તેના પુત્રને એમ પણ માનવાને કારણ મળે છે કે, જ્યારે (યુવરાજના પુત્ર તરીકે ) સમ્રાટ અશોક પછી સમ્રાટ બિંદુસારનું મરણ થયું ત્યારે ઈ. સ. પૂ. ગાદીવારસ તરીકે કબુલ કરી શકાય, અથવા તે ૩૩૦ માં કે તે બાદ, જ્યારે અશોકને રાજ્યા- જે કઈ મહારાજા અશોકનો બીજો પુત્ર-( કુણાલ ભિષેક થયો ત્યારે ઈ. સ. પૂ. ૩૨૬ માં યુવરાજ અને મહેંદ્રથી તુરત જ ના હોય )-હાય તેના કુણાલની માતા-વિદિશા નગરીના શ્રેષ્ટિની પુત્રી પુત્રને ગાદીપતિ તરીકેને હક મળે; કુમાર કે જે કુમાર અશોકની પટરાણી ગણાય ને જેનું કુણાલના જે પુત્રને રાજ્ય ગાદી ઉપર સ્થાપી નામ આપણે ઉપર પૃ. ૨૮૮ માં કંચનમાળા શકાય, તે તે સૌથી મોટો હોય તે જ તે પ્રાપ્ત જણાવ્યું છે તે ગર્ભવતી હોવાથી, અથવા તે કરી શકે. અને કુમાર સંપ્રતિ જ સૌથી પ્રથમ પ્રસુતિ સમય હોવાથી સાથે જઈ શકી નહોતી, પુત્ર-( એટલે સૌથી જ્યેષ્ઠ પુત્ર હતા તે આપણે પણ થોડા સમયમાં તેણીનું મરણ નીપજ્યું હતું હકીકતથી જાણી શકીએ છીએ )-હતો એટલે એટલે કદાચ આ પ્રસુતિમાં જે બાળક તેજ ગાદીપતિ થઈ શકે; તે પછી આ દશરથ અવતર્યું હોય તે પુત્ર રત્ન હોય તે તે કુણાલને કુમાર કે જે પિતાને સમ્રાટ અશોકના પત્ર લધુ ભ્રાતાજ૮ કહેવાય; અને તે પુત્ર ઉમરે પહોં- તરીકે ઓળખાવે છે તે કાણુ હોઈ શકે ? કાંઈ ચતાં પરણે અને વળતાં તેને જે પુત્ર થાય તે પણ સંપ્રતિથી નાના પુત્ર હોય, અને ગાદીએ આવી જાય સમ્રાટ અશોકને પાત્ર જ કહેવાય. જેટલું સગ- એમ તો બને જ નહીં. એટલે તે દશરથ કુમારપણ કુણાલપુત્ર સંપ્રતિનું, તેટલું જ કુણાલના ને ઉપર જે અનુમાન આપણે કરી ગયા છીએ
આ લધુપુત્રનું સગપણ અશોકને ગણાય. આ તે પ્રમાણે, કુમાર કુણાલના લધુભ્રાતાના (કે જેનું પ્રમાણે બને પત્રોજ થતા હતા એમ ગણી નામ હજુ સુધી આપણી જાણમાં નથી તેના ) શકાય. બીજું કુમાર મહેંદ્ર; તે કૌમારપણામાંજ પુત્ર તરીકે જ ઓળખાવો વધારે અનુકૂળ થઈ સાધુ પણું અંગીકાર કર્યું હતું ૨૦ એટલે તેને પડે છે; અને તે પણ સ્વાભાવિક છે કે, કુમાર તે સંતતિ હોઈ શકે જ નહીં. એટલે પછી દશરથને જન્મ, કુમાર સંપ્રતિના જન્મ પહેલાં એક જ વાત રહી, કે કુમાર કુણાલને જે પુત્ર થયો હોય અને તેમજ હોવું જોઈએ. કારણ કે પ્રાપ્તિ થઈ હોય તેજ તે હોય. અને તે પોતે તે કુમાર સંપ્રતિનો જન્મ મ. સં. ૨૨૩ છે. પૂ. અંધત્વ પામવાથી રાજગાદી ઉપર આવવાને ૩૦૪ માં છે, કે જ્યારે કુમાર કુણાલની ઉમર
( ૧૮ ) ઉપર જુએ પૃ. ૨૫૫ ની ટી. નં. ૨૮ પહેલા બે કે ત્રણ માસની ઘટનાને સમય જણાવો
( ૧૮ ) જુએ ઉપર પૃ. ૨૬૫ તથા પૃ. ૨૫૫ ની હોય, તે ઇસુના વર્ષના બે વરસ ટાંકવા પડે ( જેમ ટી. ન. ૨૮.
આ પ્રસ્તુત બાબતમાં ૩૦૩-૩૦૪), પણ જ્યારે એક જ ( ૨૦ ) જુઓ ઉપર પૃ. ૨૬૫.
આંક બતાવાય છે ત્યારે એમ સાબિત થાય છે કે તેને ( ૨૧ ) ઉપરમાં પૃ. ૨૬૨ ની વંશાવળી જી. જન્મ પિષ માસમાં એવા સમયે થયો છે કે જ્યારે
( ૨૨ ) ઇ. સ. પૂ. ૩૦૪ (અથવા ૩૦૩ કહો) ઇસુ સંવતનું વર્ષ બદલાઈ ગયું હોવું જોઇએ. વળી પણું ૩૦૫ તો નથી જ એટલે સાબિત થયું કહેવાય કે ખડક લેખથી જણાયું છે કે તેને જન્મ પુષ્ય નક્ષત્રે મ. સં. ની વચ્ચેનો તફાવન પ૨૭ હતો નહીં કે, પ૨૮: થયો છે. એટલે કે પિષ માસના શુકલ પક્ષમાં થયો છે. અને આપણે એમ તો જાણીએ છીએ કે; ખ્રીસ્તી નવું હવે જે ઇસુ સંવતનું નવું વર્ષ બેસી ગયું હોય અને વરસ આપણું હિંદુ વિક્રમ વરસના ત્રીજા માસમાં તે વખતે પિષ માસને શુકલ પક્ષ ચાલતો પણ હોય એટલે પૌષમાં આવે છે. એટલે જે વિક્રમ સંવતસરના (તે વખતે બે પિષ માસ નથી એમ તો ચેકકસ છે