________________
પહે
ને એમજ પાછા આવીને રાજ્યપુરા સંભાળે છે. પાતાના મિત્રાથી દુભાએલા અલયકુમાર પેાતાના પિતાની શોધમાં રાજગૃહીમાં આવે છે, ત્યાં કુવામાંથી વીંટી કાઢી પેાતાની બુદ્ધિમત્તાના પ્રભાવ બતાવે છે.
દ્વિતીય પરિચ્છેદ-શ્રેણિક રાજા જ્ઞાન પરત્રુ હતા. સામાન્યમાં સામાન્ય માણસ પાસેથી વિદ્યા લેતા ખચાતે નહીં. પેાતાનુ રાજાપણાનું અભિમાન ભૂલી જઇ પાતાના ગુરૂના પગ પસે એસી વિદ્યા લે છે. કૂણિક રાજા રાજ્યàાભમાં પેાતાના માપને કેદ પકડે છે. પશુ જ્યારે તે પાતે એક પિતા થાય છે અને તેના પુત્ર ઉપર પુષ્કળ વહાલ અતાવે છે ત્યારે તેની માતા તેને સંભારી આપે છે, કે દરેક પિતા પેાતાના પુત્ર ઉપર સરખુ જ વ્હાલ દેખાડે છે, ત્યારે તેને પેાતાની ભૂલના પશ્ચાતાપ થાય છે. જેલ તાડી તેના પિતાને મુક્ત કરવા કુહાડા લઈને તે દાડે છે. રાજા શ્રેણિકે સર્વ પ્રકારની શ્રેણિઓ રચી છે તેમાંથી એકના ઢાંત રજુ કર્યાં છે.
તૃતીય પરિચ્છેદ—રાજા અજાતશત્રુ લડાઈમાં છે. અગ્નિની ખાઈ જોઈને પોતાના માલિકને બચાવવા સર્ચનક હાથી તેમાં પડી કુમારને મચાવે છે. રાજા કૂણિકના વિજયસ્તંભ ઉભા છે.
ચતુર્થ પરિચ્છેદ—ઇતિહાસનું નવુજ પ્રકરણ, "અત્યારસુધી ખેાટી માટાઇમાંજ રહેતા શજ્ય કર્તા, શૂદ્ભાદિ પ્રજા સાથે લગ્ન સબધથી જોડાય છે, રાજાએ નાગવંશી છે.
પ'ચમ પરિચ્છેદ—નવમા નંદ મહા પરાક્રમી રાજા હતા. તેજ વખતે ચાણુય અને પાણિની જેવા મહાપુરૂષા થયેલા. ચાણકય માટી પાઠશાળાના કુળગુરૂ હતા. પાણિનીએ પાતાની ટીકાઓથી હીંદું સસ્કૃતિની ઋષ્ટિ દેખાડી છે. આ બધાએ ઢાળ નથી, કંઇક ખટપટ દાવપેચ વિ. પણ પ્રમાણમાંજ પ્રવર્તે છે. રાજાના કાન ભંભેરાય છે. પાતાના આખાએ કુટુંબને બચાવવા શકડાલ પેાતાનુ માત પેાતાનાજ પુત્રને હાથે માગી લે છે. વિપ્લવની તૈયારીરૂપ થિરાનાં કારખાનાં ધમાકાર ચાલે છે.
રાજ્ય
ષમ પરિòઃ—અત્યાર સુધી આłએ પાતાનું નિવાસસ્થાન વિંધ્યાની ઉત્તરેજ રાખેલું. પણ ધીમેષીમે તેમના ધસારા વિધ્ય ઓળ ંગી સિંહલદ્વીપ સુધી પહોંચે છે. કુમાર અનુરૂદ્ધ લંકા જીતે છે. તેજ સમયે રાજા ઉદયાશ્વ પશ્ચાતાપનાં ઝરણાંને વહેતાં કરવા, યાત્રાએ નીકળ્યા છે. ખટપટા અને રાજ્ય વિપ્લવના ભાગ અનેલા રાજા ન, કુબેર જેટલી સમૃદ્ધિ છાડીને ચાલ્યા જાય છે.
૯