________________
兆
પ્રથમ ખંડ
પ્રથમ પરિચ્છેદ-પ્રાચીન ભારતવષ. એક ખાજુ દ્રાવિડ અને અનાય પ્રજા મૂતિ પૂજા કરતી દેખાય છે. આર્મી પશ્ચિમ તરફથી પૂરવેગે લડાયક જીસ્સાથી પ્રવેશ કરે છે. ને ભારતવર્ષના હૃદયરૂપ અહિંસા મૂર્તિમાન મહાવીરના ઉદય છે. પહેલાં ભારતવષ માં વેપારવણજ અને સમુદ્યાન હતુ તે દેખાડતાં વહાણા દેખાય છે.
દ્વિતીય પરિચ્છેદ—ભારતની તે કાળની જાહેાજલાલી પૂરમહારમાં દેખાય છે. સુંદૃર કાતરણીવાળા ઝરૂખાઓમાં મહાલતી સુંદરીએ અને રિચારિકાએ નીચે રાજમાર્ગ અને ચેાગાનમાં હરતા ફરતા શુરવીરાના હાથો, ઘેાડા, રથ વિ. તે વખતના વૈશવ અને શક્તિ ખતાવે છે. બાજુએ આવેલી રસ્તા ઉપરની વૃક્ષઘટા તે વખતની લેાકેાપયેાગી દૃષ્ટિ દેખાડે છે.
તૃતીય પરિચ્છેદ—આ પરિચ્છેદમાં ભૂગાળની દષ્ટથી ચેાજાએલા ભારતવર્ષના એ ભાગલાઓનું વર્ણન છે. ઉપર હિમાચ્છાદિત પર્વતમાળા અને માટી માટી નદીએથી વિભૂષિત ભૂમિ છે. તે આર્યાંના પુનિત પગલાંઆથી સેવાએલી દેખાય છે. ચિત્રમાં સ્વાભાવિક એ ભાગ પડે છે, નીચેના ડુંગરાળ મુલક અનાર્યથી વસાએલે છે. આ બધુ એ એક ચીની મુસાફ્ર બધાથી અસ્પૃષ્ટ રહીને જોઇ રહ્યો છે.
ચતુર્થ પરિચ્છેદ-જીવન નિર્વાણ પામતા ભગવાન બુદ્ધ અને તે સમયે ચાલી રહેલી દેશની અંધાધૂની એ જાણે આ પરિચ્છેદના સાર ન હેાય. આ માજુએ ઇરાનીએનાં ટાળાં ભારત વર્ષનું ધન ડુંગરાની કરાડામાં થઈને વહી જાય છે, અને એ બધાની અસરની જાએ ગણના ન કરતા એક હિંદી રાજા વિદુરથ પેાતાનાજ સગાઓનાં સંહારમાં પ્રવૃત થએલ છે.
પંચમ પરિચ્છેદ—વત્સપતિ ઉયન વાસવદત્તાને ઉપાડી જાય છે. આ માજી શણી પદ્માવતી હાથી ઉપર જાય છે. મૃગાવતી રાણી રાજ્ય કરે છે. સ્ત્રી જાતી આ પ્રકરણમાં મહત્ત્વનાં સ્થાના રાકે છે.
ષષ્ઠમ પરિચ્છેદ્ર—આ પ્રકરણ વળી નવાજ પ્રકાશથી ઉઘડે છે. તાકાના મારામારી વિ. અદ્રષ્ય થાય છે. ધર્મ ધ્યાન, વેપારવણુજ વિ. શાંતિના સમયના ધંધાઓ વિકસે છે. દૂર એનાતટનાં વહાણેા દેખાય છે આ માજી ભગવાનની પાલખીને તેમને અર્ધ્ય દેતાં મનુષ્યા દેખાય છે.
સપ્તમ પરિચ્છેદ—દુનિયાના ક્રમ ફરતા હાય છે. શાંતિ પછી તાફાન અને તાન પછી શાંતિ: તફાનના ક્રોધી દેવ શાંતિસ્વરૂપ નગર ઉપર તૂટે છે. રેતીના ઢગના ઢગ નગરને છાઈ દે છે. સંહારતા છે જ. પણ દુનિયા અટકી છે! સિ...પતિ ઉદ્દયન અને રાણી પ્રભાવતી ભક્તિગાનમાં મગ્નુલ છે. ને ધારિણી પુત્ર પ્રસવની વેદ્નના ભાગવે છે.
દ્વિતીય ખડ
પ્રથમ પરિશ્ચંદ્ર—શ્રેણિકકુમારને દેશવટો ભોગવવે પડે છે. નદીએ, જગઢાનાં સાંટા વટાવતાં તેવુ એજસ ઢાંકયું રહેતુ નથી. તેહના ડંકા વગાડતા આગળ વધે છે.