Prachin Bharat Varsh Part 01

SR No.: 032483
Original Sutra Author: N/A
Author: Tribhuvandas Laherchand Shah
Publisher: Shashikant and Co
Publication Year: 1935
Total Pages: 524
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 16 MB

Page 269

૨૯૨
સત્તાધીશ
[[ પ્રાચીન
અને તે સત્ય ગણીએ તે ૧૫૫ માંથી ઉપરના કે જેનું અંગ્રેજી ભાષાંતર પ્રખ્યાત વિદ્વાન ૧૦૭ વર્ષ બાદ કરતાં ૪૮ વર્ષ રાજા પુનિકનું જેકેબી સાહેબે કર્યું છે, અને લીપઝીક શહેરમાં રાજ્ય ચાયું કહી શકાય તેમ છે, તે પુરાણકારને ઈ. સ. ૧૮૭૯ માં છપાઈ પ્રગટ થયું છે. મત વ્યાજબી કહેવાય કે કેમ, તે મુજ માત્ર આ તથા અત્યારે સર્વમાન્ય તરીકે કબૂલ રખાયું છે વાતથી સ્પષ્ટ કરવો રહેતો હતે. ઉપરની સાબિત તેમાં જણાવ્યું છે કે:–૩૩ તીથી જોઈ શકયા છીએ કે, રાજા પુનિકનું (૧) જે રાત્રીને વિષે, શ્રી મહાવીર અને રાજ્ય ૪૮ વર્ષ જેવડું અતિ દીર્ઘ સમયનું નથી નિર્વાણને પામ્યા, તે રાત્રીએ પાલક અવંતિને પણ ૨૧ કે ૨૬ વર્ષનું જ હોઈ શકે છે. અને રાજા બન્યો. (૨) રાજા પાલકે ( તેના વિશે ) તેમાં પણ વિશેષ આધારભૂત ૨૧ વર્ષનું જ ગણવું ૬૦ વર્ષ પર્યત અવંતિનું રાજ્ય કર્યું. જ્યારે પડશે. એટલે આખો વંશ પણ ૧૨૮ વર્ષ જ ચાલ્યો નંદ (વંશ) નું રાજ્ય ૧૫૫ વર્ષ, માર્યનું છે એમ સહેજે સાબિત થઈ ગયું કહેવાશે. ૧૦૮ વર્ષ અને પુષ્યમિત્રનું ત્રીસ વર્ષ રાજ્ય - આ વંશ ૧૨૮ વર્ષ ચાલ્યો હોવાનું ચાલ્યું છે. (૩) (તે પછી) બળમિત્ર-ભાનુહવે સાબિત થઈ ગયું. વળી તેમાંના પ્રથમ રાજા મિત્રનું ૬૦ વર્ષ, નવાહનનું ૪૦ વર્ષ; તે પુનિકને રાજ્ય અમલ ૨૧ વર્ષને અને બીજા પછી તેર વર્ષ પર્યત ગÉભિલનું (૧૩ વર્ષ) રાજા ચંડને ૪૭ વર્ષ સુધીની હોવાનું પણ અને ચાર વર્ષ શક (પ્રજા) નું રાજ્ય અવંતિ જાણી ચૂક્યા. એટલે હવે પાલક તથા તેના વંશે જે ઉપર ચાલ્યું છે. ૬૦ વર્ષ સુધી રાજ્ય કર્યાનું નોંધાયું છે, તેમાં આ આખા શ્લોકમાં જે તત્પર્ય રહ્યું છે, bણ કેણ રાજાએ, કેટલે સમય રાજ્ય કર્યું તે આપણે વહેલું મોડું વિચારવું તે રહેશે જ; તેટલું જ તપાસવું માત્ર બાકી રહે છે.
કેમકે તેમાં ઘણું ઐતિહાસિક તત્ત્વ ભરેલું છે. પરિશિકપર્વ નામે જૈન ઐતિહાસિક ગ્રંથ એટલે અત્રે ઉપયોગી થાય તેવી હકીકતનો સમાવેશ
(૩૨) રાજા પુનિકને બદલે તેના પુત્ર ચંડનું રાજ્ય ૪૮ વર્ષ ચાલ્યું હતું એમ કહેવામાં હજુ વધે નથી. કેમકે આપણે ચંડને રાજ્યકાળ ૪૭ વર્ષને લેખાવ્યા છે ( જુઓ આ પારિગ્રાફને આદિ ભાગ)
(૩૩) રળિ શાત્રામો, સરિણા ચરો महावीर । तं रयणि अवंतिवई, अहिसत्तो पालगो
The English version is stated as under; ( 1 ) Palaka, the lord of Avanti, was anointed in that night, in which the Arhat and Tirthankar Mahavir entered nirwana ( 2 ) Sixty are ( the years) of king Palaka but one hundred and fifty five are ( the years ) of the Nandas, one hundred and eight, those of the Mauryas and thirty, those of Pusamitta (3) sixty ( years ) ruled Balmitta and Bhanumitta, forty Nabhavahan. Thirteen years likewise lasted the rule of Gardabhila and four are the years of the Shaka.
सहि पालगरणो, पणवनसरंतु होइ (नागाणं!) नंदाण । अठ्ठसयं मुरियाणं, तिसं व પુfમસ ૨ /
વનમિત્ત માનુનત્ત, ફ઼િ વરિ સાઈ જતા नभवहने तह गद्दभिल- रज, तेरसवरिसा सगस्स ૨૩ | ૨ ||.