Page Text
________________
ટ
છે. (એક) તદ્દન નવીન હોય, કોઈ દિવસ સાંભળી ન હોય તેવી, અને (બીજી ) સાંભળી તો હેય, પણ અન્ય પ્રકારે સાંભળી હેય, તેમાં સુધારો કરી સારૂપ ફેરવી નાંખવું પડે તેવી હોય. આ બન્ને પ્રકારની નવીનતા રજુ કરવામાં, જેમ નવીનતાને અંશ વિશેષ, તેમ સમજાવવાની દલીલેનું પ્રમાણ પણ ચડું પહેલું થવાનું જ નહીં તે પોતાનો મત બરાબર છે એમ, વાચકના મનમાં લેખક સંપૂર્ણ રીતે ઠસાવી શકે નહીં, અથવા પોતાના મંતવ્યનું વ્યાજબીપણું પૂરવાર કરી શકાય નહીં. એટલે ટૂંકમાં જણાવવાનું કે ગમે તે મુદ્દાથી વિચારો તે પણ પુસ્તકનું કદ વધવાનું, વધવાનું ને વધવાનું તે ચોક્કસ થાય છે જ.
દષ્ટાંત તરીકે: અત્યાર સુધી એમ માન્યતા પ્રચલિત છે કે (૧) અશોક અને પ્રિયદર્શિન અને એકજ વ્યકિત છે, અને તેથી પ્રિયદશિનના સઘળા લે છે તે અશોકનાજ છે ( ૨ ) તેમજ અશોક દ્ધસમ્રાટ હોવાથી તેના લેખમાં બદ્ધ ધર્મને ઉપદેશ પ્રતિબધાયા છે. હવે આ બન્ને પ્રકારની માન્યતા ફેરવવાને લગભગ ૫૦ થી ૬૦ પાનાં રેકવા પડયાં છે, જ્યારે સાર તે ઉપરની માત્ર બે લીટીમાં જ આવી રહે છે. તેવી જ રીતે (૩) વિકમાદિત્યના વિક્રમ સંવત સ્થાપનાને સમય (કોઈના મતે) ઈ. સ. પૂ. ૫૭ છે તે વળી કે તેને કલ્પિતજ ઠરાવે છે. તેમાં કર્યું સાચું છે તેને નિશંયપણે સાબિત કરવામાં ૪૦ જેટલાં પાનાં (૨) ચટ્ટણના સંવતનાં (કહે કે તેના વંશે જે સંવત ગ્રહણ કર્યો છે અને જેને અત્યાર સુધી શક સંવત લેખી ઈ. ૭૮ માં પ્રારંભ થયાનું જ વિદ્વાને ગણતા આવ્યા છે, તેનાં) નામ અને સમય બનેમાં ફેરફાર કરવો પડે છે તે બાબતમાં લગભગ ૩૦ પાનાં ( ૩ ) હાથીણું ફાન લેખને (તેમાં પણ કેટલીક પંકિતના અર્થ બેસારવામાં ગેરસમજુતી થઈ છે તેને બરાબર અર્થ સમજાવી) બીજી એતિહાસિક ઘટનાઓ સાથે ઘટાવી બતાવવામાં લગભગ ૨૫ પાનાં (૪) શક, ચેન, યવન, પલ્લવ, શિથિઅન, બેકટ્રિઅન, પાર્થિઅન, ક્ષહરાટ ઈત્યાદિ પ્રજાના શબ્દને, તેમજ તેમના ભૂપતિઓને કાંઈપણ ભેદભાવ રાખ્યો વિને કે ખ્યાલ રાખ્યા વિના, જાણતાં અજાણતાં જે વપરાશ કયે રખાય છે, તે સર્વેની ઉત્પત્તિ, અર્થ અને વહેંચણી, યથાર્થપણે કરી બતાવવામાં, કે જેથી એકબીજા રાજાઓના વંશજો પણ ભિન્ન ઓળખી શકાય છે, તેમજ તેમનાં જીવનવૃત્તાંતા, જીવનના આચારવિચારે તથા રાજકીય ક્ષેત્રને સ્પર્શતા અનેક બનાવને પણ ઉકેલ કરી શકાય છે, તે બાબતમાં લગભગ ૪૦ પાનાં ( ૫ ) તદ્દન નવીન વિષયેજ ઉમેરવામાં, જેવાં કે રસ્તૂપમાં ર૦ પાનાં, પ્રચંડકાય મૂતિઓમાં આઠ-દશ પાનાં, કટકી રાજામાં દશેક પાનાં, આખા આંધ્રદેશની વંશાવળી, નામાવળી તથા જીવનવૃતાંતાની હકીક્ત વિગેરે ચર્ચવામાં દેઢો એક પાનાં; તેમજ નંદવંશ, શિશુનાગવંશ, કૌશલપતિને અને વત્સપતિને વંશ; એમ અનેક વંશની સમયાવલી તથા વંશાવલી સ્થાપિત કરવાની જરૂર રહે છે; આ સર્વ માટે પણ થોકબંધ પાનાં ભરવાં પડયાં છે. તે વિશેનું વિવેચન તે તે વિષયે કહીશું. આમ પૃથક્ પૃથક્ ગણાવ્યા પ્રમાણે, ૪૦૦-૪૨૫ પાનાં થઈ જાય છે જ્યારે તેમાં દર્શાવેલી સર્વે હકીકત, ચર્ચાઈને સાવ સાફ થઈ, નિર્ણત અવસ્થામાં આવી જશે, ત્યારે તે માત્ર બે ચાર પારિગ્રાફમાંજ કે બહુ ત્યારે બે
| SR No. | 032483 |
| Book Title | Prachin Bharat Varsh Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Tribhuvandas Laherchand Shah |
| Publisher | Shashikant and Co |
| Publication Year | 1935 |
| Total Pages | 524 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 16 MB |