Page Text
________________
૧૬
(ગા) લેખકનું સામાન્ય વક્તવ્ય અથવા ગ્રંથનું ઘડતર આના મેં બે વિભાગ પાડ્યા છે. એક સામાન્ય વક્તવ્યું અને બીજી ખાસ વક્તવ્ય. સામાન્ય વક્તવ્યમાં પુસ્તક લખી રહ્યા પછી (લખતાં લખતાં જે મુશ્કેલીઓ આવી તે વિચારજન્મમાં લખતાં ઉપર જણાવી ગયે છું) જે કેટલીક હકીકત કે વિચારો સામાન્યપણે પુસ્તકને અંગે સૂઝયા છે તે જણાવીશ. જ્યારે પુસ્તકનીજ હકીકતને અંગે, કે અમુક અમુક વિષયના હાર્દ માટે, જે કાંઈ વિશેષ ઉપગી હશે તે બીજા વિભાગમાં–ખાસ વક્તવ્યં નીચે જણાવીશ.
પુસ્તક વાંચનારના મનમાં કેટલીક બાબતે તેના વાંચનથી કદાચ ફરી ઉઠશે એમ ધારું છું. તેને પ્રથમથી જ ખુલાસો કરે ગ્ય લાગે છે. આવી બાબતમાં લેખકના શિરે ઓઢાડાઈ જવાના આક્ષેપોને પણ સમાવેશ કરૂં છું આક્ષેપમાં મુખ્યપણે પિષ્ટપેષણને, હકીકત વિશેષ સ્પષ્ટપણે અને લંબાણથી દર્શાવવાને, પિતાના ધર્મ તરફ પક્ષપાત કરવાને કે અન્ય ધર્મને પાછા હઠાવવાના પ્રયત્ન સેવ્યાને; એવા એવા પ્રકારના આક્ષેપ ઉભા થવા સંભવ છે. પણ લેખક તેમાંના કેઈ દેષને ગુન્હાવાળો નથી એટલું ભાર દઈને જણાવવા રજા લઉં છું. આ બાબતને ખુલાસે લંબાણથી વાંચ હોય તે, નીચેથી વાંચી શકે છે. પણ કદાચ અવકાશ ન હોય તો પ્રથમ તે અત્રે સંક્ષિપ્તમાં જણાવી દઉં છું.
આક્ષેપે કેવા પ્રકારના હોવાની અટકળ મારા મનમાં થાય છે–(૧) પિષ્ટપેષણ કરી છે. (૨) જોઈએ તે કરતાં વિશેષ લંબાણથી હકીકત લખી છે. (૩) પુસ્તકનું કદ નાહક મોટું કરાયું છે. (૪) બીનજરૂરી હકીકતે લખે ગયે છું. (૫) આખ્યાયિકાએની જરૂર ન હોય છતાં દાખલ કરેલ છે. તેવી જ રીતે અવતરણે ઉતાર્યા છે. (૬) ભાષા સાદી અને સરલ વાપરી છે તે કરતાં સ કાતિ અને ભપકાબંધ વાપરવી જોઈતી હતી. (૭) હિંદુશાસ્ત્રો અને કુદરતની મહત્તા નાહક ગાઈ બતાવી છે. (૮) ધર્મની વાતે (વાચકની વ્યાખ્યા પ્રમાણે) ઘુસાડી દીધી છે. (૯) પોતાના ધર્મની સારી બાજુજ રજુ કરી છે. (૧૦) જ્યાં ને ત્યાં પોતાના સંપ્રદાયિક ગ્રંથની વાતે અને દાખલાઓજ ટાંકયા છે. (૧૧) અન્ય વિદ્વાને અને સંપ્રદાયના ઉપર આક્ષેપ કર્યા છે કે ખંડન કરવા તરફ જ લક્ષ રાખ્યું છે. (૧૨) તેમાંય શૈદ્ધ ધર્મને તે ખાસ અન્યાયજ કર્યો છે. આવાજ અને તેને મળતા અનેક આક્ષેપ મારા ગળે ઓઢાડાશે એમ ભીતિ છે. . લેખકોને કેવી મુશ્કેલીમાંથી પસાર થવું પડે છે તે સજજન પુરૂષ તે બહુ સારી રીતે જાણે છેજ. પણ સર્વને કાંઈ તે અનુભવ થયે હેતું નથી. એટલે તેમના મનના સમાધાન અથે મારે લંબાણથી ખુલાસે કર રહે છે? કેમકે જે તેમ ન થાય તે, આખા પુસ્તક પાછળ લીધેલે શ્રમ માર્યો જાય. માર્યો જાય તેની પણ મને પિતાને તે બહુ ફિકરજ નથી, પણ જે કાંઈક જ્ઞાન મળવું જોઈએ તેનાથી વંચિત રહી જવાય છે. માટે વાચકને મારે સવિનય અને સપ્રેમ વિજ્ઞપ્તિ કરવાની કે, નીચેના મુદ્દાઓ
| SR No. | 032483 |
| Book Title | Prachin Bharat Varsh Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Tribhuvandas Laherchand Shah |
| Publisher | Shashikant and Co |
| Publication Year | 1935 |
| Total Pages | 524 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 16 MB |