Page Text
________________
ભારતવર્ષ ]
રાયો
૧૧૫
તેણી શિયળની રક્ષા માટે જીભ કરડી મૃત્યુ પામી અને એકલી કુમારી વસુમતિનેજ કૈશંપબમાં લાવ વામાં આવી. આ પુત્રીનું નામ પાછળથી ચંદનબાળા પાડવામાં આવ્યું હતું ( આ બધી વાત ને આપણા ઈતિહાસ સાથે સંબંધ નથી એટલે છોડી દીધી છે ) પછી થોડા સમયમાંજ ( સાડા ત્રણેક માસ બાદ) શ્રી મહાવીરને કૈવલજ્ઞાનની પ્રાપ્તિ થતાં ૫ ( ઈ. સ. પૂ. ૫૫૬ ) તેણીએ દીક્ષા લીધી હતી અને પ્રથમ સાધ્વી થઈ હતી.
ચંપાનગરી ભાંગ્યા પછી રાજા શતાનિકે સુખેથી પાંચ સાત વર્ષ પસાર કર્યા હશે ત્યાં ઉપર વર્ણવેલે ચિત્રકારવાળો પ્રસંગ બન્યો અને પિતે ઈ. સ. પૂ. ૫૫૦ માં મરણને શરણ થયો હતે. રાજા શતાનિકના અણચિંતવ્યો મરણ સમયે
કુમાર ઉદયનની ઉમર રાણુ મૃગાવતી માત્ર સાતેક વર્ષની
હોવાથી રાજ્યકારભારની જવાબદારી વિધવા રાણી મૃગાવતિના માથે આવી પડી. આને લીધે, તેમજ ઉપર વર્ણવી ગયા પ્રમાણે રાજા શતાનિક અને રાજા ચંડની વચ્ચેના વૈમનસ્યનું અને પરિણામે પિતાના પતિનું મરણ નીપજવાના ઉપાદાન કારણરૂપ પણ પોતે જ છે આવા વિચારનું શલ્ય તેણીના મનમાં ઠસી જવાથી, તે તદન નીરાધાર જેવી થઈ પડી હતી. એટલે એક બાજુ રાજ્ય ચલાવવું, બીજી બાજુ ચંડ જેવા બળવાન કામાતુર અને પ્રચંડ રાજવીની આંખમાં કણરૂપે ખટક્યા કરવું અને ત્રીજીબાજુ પિતાનું શિયળ સાચવવું આમ ત્રેવડી મુંજવણ તેણીના શીરે આવી
પડી હતી; છતાં બહુજ ધીરજથી અને સંભાળથી તેણીએ કામ લેવા માંડયું. અને આમ કરતાં,
જ્યાં રાજા શતાનિકના મરણ પામ્યાને થડા માસ વીત્યા ન વીત્યા અને શોકને ભાર પુરો ઓછો પણ થયો નહોતે, ત્યાં તે ચંપ્રદ્યોતે પિતાની પાશવી ઇચ્છાનું કહેણ વિધવા મગાવતિને મોકલાવ્યું. રાણીએ વિચાર્યું કે, અત્યારે છળકપટથી કે માયાજાળ પાથરી કામ કાઢી લીધા વિના અન્ય ઈલાજ નથી; એટલે અતિ માયાળુ શબ્દોથી કહેવરાવ્યું કે, ભલે આપની ઈચ્છા પ્રમાણે વર્તવાને મને વાંધો નથી. પણ કુમાર ઉદયન મોટી ઉમરનો થાય એટલે આપનાજ હસ્તે તેને રાજ્યાભિષેક કરાવી, પછી જેમ આ૫ કહેશે તેમ કરવાને હું તત્પર છું. આવા શાંત્વના સમાચાર સાંભળતાં, રાજા ચંડ જે કૈશંબિ સુધી ધસી આવ્યો હતો તે પાછો સ્વદેશ તરફ ચાલ્યો ગયો. પાછળથી રાણી મૃગાવતિએ કશબિ નગરીને સંરક્ષણ માટે તેને ફરતો કોટ, કિલ્લાઓ ખાઈઓ વિગેરે બનાવવાનું કાર્ય પૂર ઝડ૫થી ઉપાડી લીધું. ને સાતેક વર્ષ બાદ કુમાર ઉદયનને ગાદી ઉપર બિરાજમાન કરાવવાનો સમય આવે તે પહેલાં તે સર્વ સંપૂર્ણ પણ કરાવી લીધું.૩૮ આ બાજુ કેટ, તથા કિલ્લાઓ વિગેરે તાબડતોબ ઉભા કરાવાતા જાય છે તેવા સમાચાર ચંડપ્રદ્યોતને કાને પણ પહોંચ્યા અને તેથી, પિોતે ઠગાયો છે એમ સમજી જઈ, ધુંવાપુવા થતે કેશંબિને ઘેરે ઘાલવા પાછો ઉપડ્યો પણ જ્યાં સંબ નજીક આવ્યો ત્યાં રાણી મૃગાવતિને ખબર પડી જવાથી તેણીએ નગરના દરવાજા બંધ
(૩૫) જુએ ભ, બા, 9, પૃ. ૨૬૦. ( ૩૬ ) ભ, બા, 9. પૃ. ૩૨૩ જુઓ.
( ૩૭ ) ભ. બા. 9. ભાષાં. પૃ. ૩૨૩ ( ૩૮ ) હાલ જે કિલ્લાનાં ખંડિયેરે પ્રભાસ
| SR No. | 032483 |
| Book Title | Prachin Bharat Varsh Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Tribhuvandas Laherchand Shah |
| Publisher | Shashikant and Co |
| Publication Year | 1935 |
| Total Pages | 524 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 16 MB |