________________
bavnavadnoramaunaasawang
#
#
##
@@@@@@
#
સમુદ્ર-નદીથી અનેક હોનારતે સજાય છે. તેવી જ રીતે જીવનમાં પણ ઇન્દ્રિયો અને મન ઉપર પ્રતિજ્ઞા–નિયમ રૂપી બ્રેક – લગામ કે મર્યાદા હોય તે જ તે જીવન પિતાને અને બીજા પણ અનેકને ઉપયોગી બની શકે છે. પરંતુ નિયમ વગરનું નિરંકુશ જીવન તે અનાદિકાળના વિષય કષાયનાં કુસંસ્કારોને કારણે સ્વ–પરને અનેક રીતે અભિશાપ રૂપ (નુકશાન કારક) બની રહે તો પણ નવાઈ નહિ. માટે ટુંકમાં પ્રતિજ્ઞા એ બંધન નથી. પણ ઊલટું રાગ દ્વેષની વાસનાઓનાં અને વિષય–કવાયનાં કુસંસ્કારોનાં બંધનથી આત્માને છોડાવવા માટે તીક્ષણ અસિધાર (તલવારની ધાર)નું કામ કરે છે. પ્રતિજ્ઞા એ તે પ્રમાદ રૂપી શત્રુની બાણવૃષ્ટિથી આત્માનું રક્ષણ કરવા માટેનું મજબુત કવચ છે. બખ્તર છે. આવી પ્રતિજ્ઞાને બંધન માનવું એ તો ખરેખર નરી આત્મવંચના જ છે.
@@
@@
@@@@@
#
#
#
#
@
#
#
#
#
@
#
વ્યવહારમાં પણ વેપારનાં અને સ્કૂલ-કોલેજોનાં, હોટલો અને સિનેમા ટોકીઝનાં, કલબો અને જીમખાનાઓનાં, રેલ્વે અને બસનાં ટપાલખાતા અને બેન્કનાં, કેટ કચેરીઓ અને મ્યુનીસીપાલીટીનાં, રેશનીંગ અને દૂધ કેન્દ્રોનાં, મંડળ અને સોસાયટીઓનાં અનેક નિયમને ડગલે-પગલે આધીન રહી જીવન જીવનારે માનવી માત્ર ધાર્મિક નિયમને જ બંધન રૂપ કહી તેની ઉપેક્ષા કરે તો એવા એ ભારેકમ માનવીની માત્ર ભાવ-દયા ચિંતવવા સિવાય બીજે ઉપાય પણ શું હોઈ શકે ???
વળી “પ્રતિજ્ઞા લઈએ અને ભાંગી જાય તે” એમ કહેનારા મૂઆ પહેલાં જ મોકાણ માંડે છે. પ્રતિજ્ઞા લીધા પહેલાં જ ભાંગી જવાની વાત કરનારાઓ “રાતા જાય એ મૂઆની જ ખબર લાવે” એ લોકોક્તિને ચરિતાર્થ કરનારા છે. પરંતુ તેઓ સાંસ્કારિક કાર્યો માં આવું કશું જ વિચારતા નથી કે – “લેનમાં બેસી ફોરેન (પરદેશ) જાઉં તો છું પણ અધવચ્ચે જ વિમાન સળગી જશે તે?...હજારે રૂપિયા ખર્ચીને ડોકટર, વકીલ કે એન્જિનીયર આદિની ડીગ્રીએ પ્રાપ્ત કરવા માટે ભણું છું તે ખરે પણ તે ડીગ્રીઓ મળ્યા પછી હું તરતજ મરી જાઉં તે મારા બધા જ પૈસા અને સઘળીયે મહેનત નકામી તે નહિ જાય ને....મકાન તે બંધાવું છું પણ ધરતીકંપના આંચકાથી પડી જશે તો?.... દુકાન તો ખોલું છું પણ દેવાળું નીકળશે તો ?.......દીકરી પરણાવું
#
#
#
@@@@@@@tttttt
છું
#
haaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaache
(૯)