Page Text
________________
୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬ ગુજરાતી વેદાંતી કવિ આખાની જેમ અંધશ્રદ્ધા, જડતા, સંકુચિતતા, કૂપમંડૂકતા, દંભ, પાખંડ, કુરિવાજો વગેરે તરફ લાલ આંખ કરી વાડીલાલે પણ જાગૃતિ લાવવાના અથાક પ્રયત્ન કર્યા. ભાષા ઘણી આકરી અને તેજાબી હોવાને કારણે સમાજ દ્વારા સ્વીકાર ઘણો ઓછો થયો અને વિરોધનો વંટોળ ઉઠ્યો. સાધુઓ સાથેના વાડીલાલના સંઘર્ષો અગણિત છે, એમનું ખમીર વિરોધને નોતરે ચે. આ ક્રોશ તીવ્રતમ છે અને નગ્નસત્ય કથન એમનો સ્વભાવ છે તેથી પરિણામે ઘોર નિરાશાનો સામો એમને ઉત્તરાવસ્થામાં કરવાનો આવ્યો. એમની અપ્રિયતા આવા તીખા સ્વભાવને આભારી હતી, એ વાતથી તેઓ વાકેફ હતા. એમણે નોંધ્યું છે કે “વાડીલાલ તે વખતે ખોટો નહોતો પણ ઘણો વહેલો હતોઃ કાં તો વાડીલાલને લાયક સમાજ નહોતો અગર તો સમાજને લાયક વાડીલાલ નહોતો.” (જે.હિ.૧૯૧૬, ૫ ૨૨૦). અતિશય લાગણીપ્રધાન અને નિસબતવાન વ્યક્તિને પોતાના જીવનભરના પરિશ્રમનું પરિણામ રૂડું ન મળે, તો નિરાશા જન્મે એ સ્વાભાવિક છે.
વાડીલાલને નીડરતાના સંસ્કાર એમના પિતા, માતા અને દાદી પાસેથી મળ્યા હતા. પિતા મોતીલાલનો વારસાગત વ્યવસાય તો વ્યાપારનો હતો પરંતુ એમણે કાયદાનો અને વૈદકનો અભ્યાસ ઘેર બેઠાં કર્યો હતો. તે જ સમયથી ગરીબોને વિનામૂલ્ય દવા આપવાનું શરૂ કરી દીધું હતું. સમય જતાં આ ત્રણમાંથી એકેય કામ અનુકૂળ ન આવ્યાં અને સાહિત્યમાં અભિરુચિ હોવાને કારણે. “ઋક્મિણી હરણનો શ્લોકો સાંભળીને વિગળનો અભ્યાસ કર્યો. ટૂંક સમયમાં મોતીલાલ ઓખા હરણનો શ્લોકો' રચી બતાવ્યો, પછી તો “નેમવિવાહ', “ઋક્મિણી હરણ” અને “લીલહમીરની વાર્તાની રચના કરી. આઠ વર્ષની સતત મહેનત બાદ ૧૮૮૬માં “ગુજરાતી શબ્દાર્થ કોશ” આપ્યો ઉપરાંત “સદુપદેશમાળા' પણ લખ્યું આવા સાહિત્યપ્રેમી પિતાના મોટા દીકરા તે વાડીલાલ અમદાવાદ જિલ્લાના વિસલપુર ગામના વતની વાડીલાલનો જન્મ તો એમના મોસાળ વિરમગામ થયો હતો. બાળપણ ત્યાં જ વિત્યું અને અંગ્રેજી પાંચ ધોરણ સુધીનો
શ્રુતજ્ઞાનનાં અજવાળા
૯ ૨
| SR No. | 032446 |
| Book Title | Shrutgyanna Ajwala |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Gunvant Barvalia |
| Publisher | Navbharat Sahitya Mandir |
| Publication Year | 2010 |
| Total Pages | 172 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 13 MB |