________________
୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬ એ જીવ જવાં હશે ત્યાં એણે પોતાની ઉપાસના, સાધના, આરાધનાનું નંદનવન ખીલવ્યું હશે તેમ જ આત્મજ્ઞાનમાં ડૂબકી મારતો હશે. - જેમની કૃતિઓ કલ્યાણકારી, આકૃતિ આફ્લાદકારી, પ્રકૃતિ પાવનકારી, સંસ્કૃતિ શાસનની શઆન વધારનારી એવા શ્રાવક કવિ ઋષભદાસની સ્મૃતિ માનસપટ પર ચિરસ્થાની થઈ જાય એમ છે.
સાહિત્ય ઈતિહાસના અમર પૃષ્ઠોમાં જેમનું નામ સુવર્ણાક્ષરે અંક્તિ થયું છે. એવા શ્રાવક કવિ ઋષભદાસનો અમર સાહિત્ય વારસો સામાન્ય જનને ભવ્યાત્મા, સરલાત્મા, દિવ્યાત્મા અને મુક્તાત્મા બનાવે એ જ અભ્યર્થના સહિત વિરમું છું.
સંદર્ભસૂચિ ૧) ઋષભદાસની સાહિત્યોપાસના - ડો. ઉષાબેન શેઠ ૨) કવિવર ઋષભદાસ - રા. રા. મોહનલાલ દલીચંદ દેસાઈ ૩) કવિ ઋષભદાસ એક અધ્યયન – પ્રો.ડો. વાડીલાલ ચોક્સી ૪) આનંદકાવ્ય મહોદધિ મોક્તિક ભાગ -૮ જીવણચંદ સાકરચંદ ઝવેરી ૫) હિતશિક્ષારાસનું રહસ્ય - શાહ કુંવરજી આણંદજી ૬) કુમારપાળ રાજાનો રાસ - શ્રી શિવલાલ જેસલપુરા ૭) જૈન ગૂર્જર કવિઓ ભાગ - ૩ સંપાદક જયંત કોઠારી ૮) મધ્યકાલીન શબ્દકોશ - જયંત કોઠારી ૯) ભગવદ્ ગોમંડળ-ભા. ૨ - ભગવત સિંહ ૧૦) ખંભાતના જિનાલયો - ચંદ્રકાંત કડિયા ૧૧) ગુજરાતનો અર્વાચીન ઈતિહાસ ૧૨) ગુજરાતી સાહિત્યનો ઈતિહાસ - સંપાદક ઉમાશંકર જોષી, અનંતરાય
રાવળ, યશવંત શુક્લ, ચિમનલાલ ત્રિવેદી, પ્રકાશન ગુજરાતી સાહિત્ય પરિષદ
શ્રુતજ્ઞાનનાં અજવાળા