Shrutgyanna Ajwala

SR No.: 032446
Original Sutra Author: N/A
Author: Gunvant Barvalia
Publisher: Navbharat Sahitya Mandir
Publication Year: 2010
Total Pages: 172
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 13 MB

Page 15

e se se pe
0 90 9
ત્યારબાદ મયૂર બાણ વાળી ઘટના બનતા “ભક્તામર સ્તોત્ર’’ની રચના કરી. છેવટે માનસિક રોગ લાગું પડતાં ‘‘ભયહર સ્તોત્ર'' રચીને તે રોગ દૂર કર્યો. છેવટે ગુણાકર નામના શિષ્યને પોતાના પદે સ્થાપી અનશન કરી સ્વર્ગે સીધાવ્યા.
પ્રભાવક ચરિતના આધારે એટલું સ્પષ્ટ થાય છે કે પૂ. માનદવેસૂરિની પાટે આવનાર માનતુંગસૂરિજીએ નહિ પરંતુ શ્રી જિનસિંહસૂરિના શિષ્ય શ્રી માનતુંગસૂરિજીએ “ભક્તામર સ્તોત્ર' બનાવેલું છે. પ્રભાચન્દ્ર પછી શ્રી મેરુનુંગચાર્ય જેઓ ઈ.સ.૧૩૦૫માં થઈ ગયા. તેઓએ આ સંબંધમાં અતિ સંક્ષિપ્તમાં વર્ણન આપ્યું છે. એમની કથામાં બાણ, મયૂર અને માનતુંગ એકી સાથે રહ્યા છે. ઘટના સ્થળ ઉજ્જયિની અને રાજાનું નામ પરમાર રાજ ભોજ આપ્યું છે.
ભક્તામર સ્તોત્રના સૌથી પ્રાચીન વૃત્તિકાર રુદપલ્લીય શ્રી ગુણાકરસુરિ ઈ.સ. ૧૩૭૦માં થઈ ગયા, તેનો તેમની નગરી ઉજ્જયનીને ઘટના સ્થળ, વૃધ્ધભોજ રાજને રાજ, બાણ અને મયૂરની પ્રતિસ્પર્ધાની કથા પ્રચલિત દંતકથા અનુસાર આપી છે. શ્રી માનતુંગસૂરિની ચમત્કાર કથામાં એક નાની વિશેષ વિગત આપી છે કે સૂરિજીના એક એક શ્લોકની રચનાની સાથે જ એક પછી એક બંધન તૂટતા જાય છે મને ૪૨માં શ્લોકની સમાપ્તી થતાંજ ઓરડાના તાળા પણ તૂટી ગયા અને સૂરિજી બહાર આવી ગયા.
લગભગ ઈ.સ.૧૫૮૦માં તપાગચ્છીય લઘુ સોપાલીકા પટ્ટાવલીમાં માનતુંગસૂરિના સંબંધમાં આ પ્રકાનો ઉલ્લેખ પ્રાપ્ત થાય છે કે ભક્તામર, ભયહર અને ભત્તિભર સ્તોત્ર એ શ્રી માનતુંગસૂરિની અમર કૃતિઓ છે. માલવદેશના રાજા વૃધ્ધભોજરાજની સભામાં ભક્તામર સ્તોત્ર દ્વારા તેઓએ માન પ્રાપ્ત કર્યું હતું.
લગભગ એજ સમય ઈ.સ. ૧૫૮૨માં તપાગચ્છીય ધર્મસાગર ગણિના તપાગચ્છ પટ્ટાવલી સૂત્રમાં પણ આવું જ કંઈક કહ્યું છે કે, બાણ અને મયૂર પંડિતોની ચમત્કાર ભરી વિદ્યા પ્રતિબોધિત કરવા માટે ભક્તામર સ્તોત્રની રચના થઈ. નાગરાજ્યે વશીકૃત કરવા માટે ભયહર અને ભક્તિબ્મર સ્તોત્રની રચના કરી.
શ્રુતજ્ઞાનનાં અજવાળા
८