________________
ભૂમિનો પ્રભાવ
માનવના જીવન અને પ્રવૃત્તિઓ પર ભૂમિનો પ્રભાવ અનિવાર્ય રીતે પડતો હોય છે. અમૂક સ્થળે બેસવાથી કે પસાર થવાથી આપણને શાંતિની અનુભૂતિ થતી હોય છે અને કોઈક સ્થળે આપણને અજંપ-ઉચાટનો અનુભવ થતો હોય છે આવું કેમ? એ સ્થળના વાયુમંડળ, વાઈબ્રેશન કે સ્પંદનોને કારણે આપણને આવો અનુભવ થતો હોય છે.
ધર્મક્રિયાઓ ઘરે પણ થઈ શકે અને મંદિરો ધર્મસ્થાનકોમાં પણ થઈ શકે, છતાં મંદિર કે ધર્મ સ્થાનકોનું મહત્ત્વ વધુ શા માટે બતાવવામાં આવ્યું છે કારણ કે તે સ્થાનોમાં પવિત્ર પરમાણુ વાયુ મંડળમાં પ્રસરેલા હોય છે.
મંદિરોમાં નિર્મળ વિચારો સાથે, પ્રભુના દર્શન કરવા હજારો ભાવિકોનું આવાગમન થતું હોય છે. ધર્મસ્થાનકોમાં તપ-જપ ત્યાગ અને વ્રત કરનારા સંતોનો નિવાસ હોય છે, અને અનેક સાધકો ત્યાં સતત સાધના કરતાં હોય છે તેને કારણે ત્યાંનું વાતાવરણ પવિત્ર પરમાણુંઓથી સભર હોય છે. અહીં માનવીની ચેતના જાગૃત થાય છે.
ઋષિ આશ્રમો, તપોવનો નદિ કિનારે કે ગામની બહાર દૂર ઉપવનોમાં હતાં. જ્યાં ભોગ-ઉપભોગ કે સાંસારિક કર્મબંધન થાય તેવા આરંભ સમારંભો ઓછામાં ઓછાં થતાં હોય તે સ્થાન બ્રહ્મચર્યાશ્રમનો વિદ્યા સાધકો માટે ઉત્તમ ગણાય એ દષ્ટિએ આવા એકાંત સ્થળોએ તપોવનોની સ્થાપના કરેલી. ધ્યાનની સાધના કરવાવાળાઓ પણ એકાંત વન, પહાડ, નદિ કિનારો, ગુફા, કે ધર્મસ્થાનક પસંદ કરે છે. ત્યાં ધ્યાન સરળતાથી લાગી જાય આમ ભૂમિનો પ્રભાવ સાધના માટે સહાયક બને છે.
- ઘણાં મંદિરો અને તીર્થસ્થાનો પર્વતની ટોચ પર આવેલા છે. પૂર્વાચાર્યો, ધમગુરુઓ અને જ્ઞાનીજનોએ પહાડ પર મંદિરો સ્થાપવાની પ્રેરણા કેમ કરી હશે ?
= ૧૦૦ =
| અમૃત ધારા
