________________
અનાદિકાળથી છે. પણ સમ્યક્ત્વ પ્રાપ્ત થતાં અજ્ઞાનનો નાશ થાય છે. અને કેવળજ્ઞાન પ્રગટ થતાં અચક્ષુદર્શન તથા ક્ષાયોપશમિક દાનાદિપાંચલબ્ધિ નાશ પામી જાય છે. તેથી તે ૮ ભાવો અનાદિ-સાંત છે.
(૪) ઔયિકભાવના ૨૧ ભેદમાંથી અજ્ઞાનતા, અસિદ્ધત્વ, અસંયમ અને મિથ્યાત્વ અભવ્યની અપેક્ષાએ અનાદિ-અનંત છે અને ભવ્યની અપેક્ષાએ અનાદિ-સાંત છે. બાકીના ૧૭ ભેદ સાદિ-સાંત છે.
(૫) પારિણામિકભાવનું જીવત્વ અને અભવ્યત્વ અનાદિઅનંત છે. ભવ્યત્વ અનાદિ-સાંત છે. કારણ કે ભવ્યજીવોને ભવ્યત્વ અનાદિકાળથી છે. અને કેવળજ્ઞાન પ્રગટ થતાં પ્રાયઃ ભવ્યત્વનો નાશ થાય છે. તેથી તે ભાવ અનાદિ-સાંત છે.
સાંનિપાતિકભાવના ભેદ :
चउ चउगईसु मीसगपरिणामुदएहिं चउ सखइएहिं । उवसमजुएहिं वा चउ, केवलि परिणामुदयखइए ॥६७॥ खयपरिणामि सिद्धा नराण पण जोगुवसमसेढीए । इय पनर संनिवाइयभेया वीसं असंभविणो ॥ ६८ ॥ चत्वारश्चतुर्गतिषु मिश्रकपरिणामोदयैश्चत्वारः सक्षायिकैः । उपशमयुतैर्वा चत्वारः, केवली परिणामोदयक्षायिके ॥६७॥ क्षयपरिणामे सिद्धाः नराणां पञ्चयोग उपशमश्रेण्याम् । इति पञ्चदश सांनिपातिकभेदा विंशतिरसंभविनः ૬૮ ॥
ગાથાર્થ:- (૧) ક્ષાયોપશમિક-પારિણામિક-ઔયિક એ ત્રિસંયોગી સાંનિપાતિકભાવ ચારેગતિમાં હોવાથી ચાર પ્રકારે છે. (૨) ક્ષાયોપશમિક-પારિણામિક-ઔદયિક-ક્ષાયિક એ ચતુઃસંયોગી
૩૦૮
