________________
થોડો સમય રહે છે. તેનાથી ક્રોધ વધુ સમય રહે છે. તેનાથી માયા વધુ સમય રહે છે. તેનાથી લોભ વધુ સમય રહે છે. તેથી
સૌથી થોડા માનકષાયવાળા જીવો છે. તેનાથી વિશેષાધિક ક્રોધકષાયવાળા જીવો છે. તેનાથી વિશેષાધિક માયાકષાયવાળા જીવો છે.
તેનાથી વિશેષાધિક લોભકષાયવાળા જીવો છે.
જ્ઞાનમાર્ગણામાં સૌથી થોડા મન:પર્યવજ્ઞાની છે. કારણકે અનેકલબ્ધિવાળા અપ્રમત્તસંયમીને જ મન:પર્યવજ્ઞાન ઉત્પન્ન થાય છે.
* મન:પર્યવજ્ઞાનીથી અવધિજ્ઞાની અસંખ્યાતગુણા છે. કારણકે સર્વે સમ્યગ્દષ્ટિ દેવ-નારકને અવધિજ્ઞાન હોય છે અને અયુગલિક સમ્યગ્દષ્ટિતિર્યચ-મનુષ્યમાંથી પણ કેટલાકને અવધિજ્ઞાન હોય છે અને તે સર્વે અસંખ્યાતા હોવાથી મન:પર્યવશાનીથી અસંખ્યાતગુણા અવધિજ્ઞાની છે.
* અવધિજ્ઞાનીથી મતિ-શ્રુતજ્ઞાની જીવો વિશેષાધિક છે. કારણકે દરેક સમ્યગ્દષ્ટિ તિર્યંચ-મનુષ્યને મતિજ્ઞાન અને શ્રુતજ્ઞાન અવશ્ય હોય છે. પણ અવધિજ્ઞાન કેટલાકને હોય છે અને કેટલાકને હોતું નથી. એટલે અવધિજ્ઞાનીજીવોમાં અવધિજ્ઞાન વિનાના મતિ-શ્રુતજ્ઞાની તિર્યંચમનુષ્ય ઉમેરાય છે. તેથી અવધિજ્ઞાનીથી વિશેષાધિક મતિ-શ્રુતજ્ઞાની છે અને તે બન્ને જ્ઞાન નિયમા સહચારી છે. કારણકે જેને મતિજ્ઞાન હોય છે. તેને શ્રુતજ્ઞાન અવશ્ય હોય છે અને જેને શ્રુતજ્ઞાન હોય છે. તેને મતિજ્ઞાન અવશ્ય હોય છે. તેથી મતિજ્ઞાની અને શ્રુતજ્ઞાની જીવો પરસ્પર સરખા છે.
* મતિજ્ઞાની અને શ્રુતજ્ઞાનીથી વિભંગણાની અસંખ્યાતગુણા છે. કારણકે મિથ્યાષ્ટિ દેવ-નારકને વિર્ભાગજ્ઞાન અવશ્ય હોય છે અને
હું ૧૮૦
