________________
હવે પહેલા વર્ગમૂળ ૧૬ની સાથે ત્રીજા વર્ગમૂળ ૨નો ગુણાકાર કરવાથી ૩૨ આવે છે. તે ૩૨ સંખ્યાથી સંપૂર્ણ શ્રેણીમાં રહેલા ૩૨૦૦૦૦૦ (૩૨ લાખ) આવપ્રનો ભાગાકાર કરવાથી ૧૦૦૦૦૦ (૧ લાખ) આકા∞ આવે છે. તેમાંથી એક આપ્રદેશ બાદ કરતાં ૯૯,૯૯૯ આ૦પ્ર૦ રહે છે. એટલે અસકલ્પનાથી “૯૯,૯૯૯" મનુષ્યો હોય છે. પણ વાસ્તવિક રીતે ઉત્કૃષ્ટથી એક શ્રેણીના અસંખ્યાતમાં ભાગમાં રહેલા આપ્ર૦ જેટલા મનુષ્યો હોય છે.
(૨) મનુષ્યો કરતાં ના૨કો અસંખ્યાતગુણા છે. તેમાં પણ કાળથી અસંખ્યાત અવસર્પિણી અને ઉત્સર્પિણીના સમયો જેટલા નારકો છે અને ક્ષેત્રથી ઘનીકૃતલોકનાં એક આંગળ જેટલા પ્રતરમાં જેટલી આકાશ પ્રદેશની શ્રેણીઓ હોય, તે શ્રેણીની સંખ્યાના પહેલાવર્ગમૂળની સાથે બીજાવર્ગમૂળની સંખ્યાનો ગુણાકાર કરવાથી જેટલી શ્રેણીની સંખ્યા આવે, તેટલી શ્રેણીમાં જેટલા આકાશપ્રદેશ હોય, તેટલા નારકો હોય છે.
અસત્કલ્પનાથી, એકશ્રેણીમાં૩૨૦૦૦૦૦ આપ્ર૦ છે.
એક અંશુલ જેટલા પ્રત૨માં ૨૫૬ શ્રેણી છે.
એમ માનવામાં આવે, તો.... ૨૫૬ શ્રેણીની સંખ્યાનું પ્રથમ વર્ગમૂળ ૧૬ થાય છે અને બીજુ વર્ગમૂળ ૪ થાય છે. એટલે પહેલા વર્ગમૂળ ૧૬ની સાથે બીજા વર્ગમૂળ ૪નો ગુણાકાર કરવાથી શ્રેણીની સંખ્યા ૬૪ થાય છે. તેમાંની એક એક શ્રેણીમાં ૩૨૦૦૦૦૦ આપ્ર છે. એટલે ૬૪ શ્રેણીમાં કુલ (૩૨૦૦૦૦૦ x ૬૪ =) ૨૦૪૮૦૦૦૦૦ આપ્ર૦ હોય છે. એટલે અસત્કલ્પનાથી “૨૦૪૮૦૦૦૦૦” નારકો હોય છે. પણ વાસ્તવિક રીતે અસંખ્યશ્રેણીમાં રહેલા આપ્ર0 જેટલા નારકો હોય છે.
૧૬૯
