________________
બેઇન્દ્રિયાદિ અસંજ્ઞીને અસત્ય-અમૃષા વચનયોગ હોય છે. એટલે અસંજ્ઞીમાર્ગણામાં છ યોગ હોય છે. બાકીના ૯ યોગ ન હોય. કારણકે સર્વવિરતિ વિના આહારકશરીર બનાવી શકાતુ નથી. તેથી આમિશ્ર અને આકા ન હોય. દીર્ઘકાલિકી સંજ્ઞા ન હોવાથી સત્યાદિવચનયોગ હોતા નથી અને મનઃપર્યાપ્તિ ન હોવાથી મનોયોગ હોતો નથી.
વિકલેન્દ્રિય જીવોને વિગ્રહગતિમાં અને ઉત્પત્તિના પ્રથમસમયે કાર્યણકાયયોગ હોય છે. સ્વયોગ્ય સર્વપર્યાપ્તિ પૂર્ણ ન થાય ત્યાં સુધી ઔમિશ્રયોગ હોય છે. ભાષાપર્યાપ્તિ પૂર્ણ થયા પછી પર્યાપ્તાવસ્થામાં અસત્ય-અમૃષાવચનયોગ અને ઔકાળ હોય છે. એટલે (૧) બેઇન્દ્રિય (૨) તેઇન્દ્રિય અને (૪) ચઉરિન્દ્રિયમાર્ગણામાં ૪ યોગ હોય છે. બાકીના ૧૧ યોગ ન હોવાનું કારણ પૂર્વે કહ્યાં મુજબ સમજી લેવું.
મનોયોગાદિ માર્ગણામાં યોગ :
कम्मुरलमीसविणु मणवइ समय छेय चक्खु मणनाणे । उरलदुगकम्म पढमंतिममणवइ केवलदुगंमि ॥ २८ ॥ कर्णौदारिक मिश्रं विना मनोवचस्सामायिकच्छेद चक्षुर्मनो ज्ञाने । औदारिकद्विक कर्म प्रथमान्तिम मनोवचः केवलद्विके ॥२८॥
ગાથાર્થ :- મનોયોગ, વચનયોગ, સામાયિકચારિત્ર, છંદોપસ્થાપનીયચારિત્ર, ચક્ષુદર્શન અને મન:પર્યવજ્ઞાનમાર્ગણામાં કાર્મણકાયયોગ અને ઔમિશ્રયોગ વિના તેર યોગ હોય છે અને કેવલહિકમાર્ગણામાં ઔદારિકઢિકયોગ, કાર્યણકાયયોગ, પહેલો-છેલ્લો મનોયોગ અને પહેલો- છેલ્લો વચનયોગ હોય છે.
૧૨૩
