________________
“અમાસના તારા'માં સર્જક કિશનસિંહ ચાવડાએ પોતાની માતાનો વત્સલ પ્રસંગ “મંગળસૂત્ર'માં ખૂબ સુંદર રીતે આલેખ્યો છે.
મારા અભ્યાસ અને ઘરની આર્થિક પરિસ્થિતિને કારણે ભરણપોષણની જવાબદારી બા ઉપર આવી પડેલ હતી.
સાંજે હું ઘેર આવ્યો ત્યારે ઓટલા ઉપર નવી સાઈકલ પડેલી જોઈ. પ્રફુલ્લિત ચહેરે બાએ કહ્યું : “કિશન તારી સાઈકલ આવી ગઈ.' મેં કહ્યું “બા, હમણાં મારે નહોતી જોઈતી.' બા કહે, “ફેરવી તો જો તને કેવીક આવડે છે!” મેં નવી સાઈકલ પર ચક્કર માર્યું ત્યારે અમે બન્ને ખુશ થઈ ગયા.
ધનતેરસે અમે પૂજા કરવા બેઠા ત્યારે બાએ મંગળસૂત્રની પૂજા ન કરી તે વિષે પૂછતા બાએ કહ્યું કે, તને સાઈકલ પર બેસીને જતો જોઉં એ જ મારી પૂજા છે. મારા અંતરમાં ફાળ પડી. મે કહ્યું, “બા, તમે મંગળસૂત્ર વેચીને આ સાઈકલ લઈ આવ્યા? મારું આ વેણ સાંભળતાં જ મારા ઉતરેલા મુખને બાએ તેમની ડોક પર ઢાળી દીધું, મારાથી ન તો બાથ ભરાઈ, ના તો વહાલ કરી શક્યો.”
બાનું એ મુખ આજેય જ્યારે હું સાઈકલને અડકું છું ત્યારે મારી આંખો આગળ દેખાય છે અને અંતર દ્રવી ઉઠે છે. સાઈકલો તો મારી ઘણી બદલાઈ છે પણ બાનો એ ચહરો નથી બદલાયો.
અમેરિકામાં દર મે મહિનાના બીજા રવિવારે માન સન્માન કરવા, માનું ઋણ સ્વીકારવા “મધર્સ ડે'રૂપે ઉજવાય છે. ૧૯૦૮માં ફિલાડેલ્ફિયામાં સૌ પ્રથમ આ દિવસ ઉજવાયો હતો. હવે તો એ પશ્ચિમની દુનિયાનો સ્વીકૃત તહેવાર થઈ ગયો છે.
આ તીર્થરમમાં શ્રી હરીન્દ્ર દવે કહે છે કે “માના ઋણને માથે ચડાવવા કોઈ તહેવાર ઉજવાય તે વાત હૃદયસ્પર્શી છે. પશ્ચિમમાંથી આપણે ઘણું બધું લીધું છે. પોષાક, રીતભાત, છિન્નભિન્ન કુટુંબ, ઘરડાં ઘર વગેરે. હવે પશ્ચિમનો તહેવાર આપણા સંસ્કારને જાગૃત કરવા
૧ ૧૧૨
= વિચારમંથન F
