________________
પ્રાકૃતભાષાની
વિશેષમાં એવા હજારો શબ્દો અને ક્રિયાપદ્યા સૂચવી શઢાય તેમ છે કે-જે શબ્દો એ અઢી હૈજાર વર્ષના પ્રાચીન પ્રાકૃત સાહિત્યમાં આપણે જોઇ-વાંચી શકીએ છીએ. જે પ્રાચીન પ્રાકૃત શબ્દાના વ્યવહાર, આપણા આર્યાંવત-ભારતવમાં આપણા પૂર્વજોદ્વારા થતા હતા; તે જ શબ્દો આજે પણ સહેજ ફેરફાર સાથે કે તેવા જ સ્વરૂપમાં આપણે વર્તમાન પ્રાકૃતભાષા– દેશભાષાઓમાં વ્યવહારમાં વાપરીએ છીએ-એલચાલમાં તેના ઉપયાગ કરીએ છીએ-તે પછી તે સ ંસ્કૃત પરથી વિકૃત કે અપભ્રષ્ટ થઈને બનેલા છે-એમ કહેવાનું સાહસ કેમ કરી શકીએ ? સરખાવવા માટે અહિં થાડા શબ્દો દર્શાવીશું— પ્રાકૃતમાં
ભાષામાં
પ્રાકૃતમાં
૧૬.
૧ ઘર૨ આર
૩ દીવા
૪ દાઢ
૫ હરડઇ
૬
છ મટ્ટી
૮ નાલિએર
૯ કાથલા
હેડય –
૧૦ હે?—
૧૧ હત્ય
૧૨ ગામન
૧૩ સગા
૧૪ પત્થર
૧૫
સથિ
ઘર
માર
દીવા
દાઢ
હરડે
બહેડ'
માટી
૧૬ વુઢા
૧૭ વુડ્ડી
૧૮ હિં–
૧૯ ૩૬–
૨૦ પારેવએ–
૨૧ લખસિય
નાલિએર ૨૨ ઘડા
કાથળે
હેઠ
· હાથ
ગામ
સગા
પત્થર
સાથીઓ
૨૩ કડિઓ– ૨૪ સેટ્ટિયા– ૨૫ વાણિયા
૨૬ કુ ંભાર
૨૭ લાહાર
૨૮ ગઢી૨૯ પાથિયા
ભાષામાં
બુઢ્ઢો
મુદ્રા
દહિ
દુધ
પારેવા
લાપસી
ઘડા
કાપડિયા
શેઠિયા
વાણિયા
કુંભાર
લુ (લા) હાર
ગાંઠ
પેાથી