________________
(૧૩૮) તે દિવસથી દેવતાઓની ઉપાસના કરવાને નિયમ છોડી દીધે. પંડિતેને એમની મહેનતના બદલામાં દક્ષિણ આપી, વિદાય ક્યો. પૂર્વના એ ગાઢ સંચિત કર્મોના વિપાકને સહન કરતો રાજા એક પછી એક દિવસે વ્યતિત કરવા લાગ્યું. કુદરતની કૃપા ન હોય તે મનુષ્ય પ્રયત્ન પણ શું કામને?
પ્રકરણ ૧૯ મું.
સમયનો લાભ. અનરણ્યરાજાના આ અસાધ્ય એકને સાતે રંગેના સમાચાર દેશપરદેશ પણ ફેલાઈ ગયા. દેશપરદેશથી આવતા જતા વૈદ્ય, એમના નિષ્ફળ પ્રયત્ન, નિરાશ થઈને એમનું પોતપોતાના વતન તરફ ગમન એ કંઈ જગતમાં છુપું રહી શકે તેમ નહોતું. એ રેગોને દૂર કરવાને દેવિકશકિતઓ પણ નિષ્ફળ નિવડી. એ વાત દેશપરદેશમાં પ્રસરી ગઈ. એનું પરિણામ એ થયું કે જે રાજાઓને સત્તાને બળે જ નમાવ્યા હતા, જેઓ અંદરથી શત્રુ છતાં ઉપરથી તલવારના જ બળને આધિન થયેલા હતા, તેઓએ પણ વિચાર કર્યો કે-હવે અજ્યરાજાની શક્તિને નાશ થઈ ગયે છે, એના રોગો જન્મપર્યત એને છેડે એમ નથી, તે એની સત્તાની ધુસરી હવે શા માટે જોઈએ? માત્ર સમયની જ રાહ જોનારા, અંદરથી શત્રુતાવાળા છતાં ઉપરથી મિત્રતાને દેખાવ કરી સત્તાને