________________
(૧ર૦) વે બિચારા અનેક પ્રકારે દવા કરી રહ્યા છે, મારા માટે પિતાના જાન પણ કુરબાન કરે એવા છે છતાં મારે રોગ નાશ પામવાને બદલે વધતે જ જાય છે. ત્યારે મને લાગે છે કે પૂર્વભવનું મારું અરિષ્ટ કઈ બળવાન છે. ઉદય આવેલું એ કર્મ મારે ભેગવ્યા વગર હવે છુટકે થવાનું નથી, શાંતિથી કે અશાંતિથી પણ જોગવવું તે પડશે જ, સમજુ અને તત્વને ચિંતવનારા વિવેક મનુષ્ય નરભવનાં દુઃખ જ્યારે સમભાવ, શાંતિપૂર્વક સહન કરે છે ત્યારે અલ્પણ મૂખજને ધમપછાડા કરતા હાય, હાય પિકારતા પણ ભગવે છે તે ખરા જ; છતાં શાંતિથી સહન કરનારે ફરીને નવીન પાપબંધન કરતું નથી, પેલે એક પાપના વિપાકને ભોગવતાં બીજા અનેક પાપને બંધ કરે છે–ભવની પરંપરા વધારે છે. એમાં ખોટું તે નથી જ !”
પિતાના કે પૂર્વના દુષ્કર્મને વિપાક સમજીને અજયરાજા સમ્યક પ્રકારે એ વ્યાધિઓને સહન કરવા લાગે. વૈો બિચારા દવા કરી કરીને થાક્યા, એમ એક પછી એક નવી દવાઓ કરી અજમાયસ કરી, પણ એથી મહારાજના શરીરે કાંઈ ફરક પડ્યો નહિ. સ્વજન કુટુંબવર્ગ આ અસાધ્ય રેગોથી નિરંતર ચિંતાતુર રહેવા લાગે, કયે ઉપાય મહારાજ વ્યાધિમુક્ત થાય, અને ફરીને એકવાર નવપલ્લવ જીવન પ્રાપ્ત કરે એ માટે અનેક પ્રકારે કલ્પના કરવામાં આવતી. વૈદ્ય પણ અનેક પ્રકારના વિચાર કરતા, પણ એ કેઈના વિચારે સફળ થયા નહિ. સ્થિતિ એવી ભયંકર હતી કે
