________________
(૧૧૯) હોય એમ અજયરાજાને અનુક્રમે એકને સાત વ્યાધિઓ ઉત્પન્ન થઈ.
જગતમાં એક જ વ્યાધિ માત્ર પ્રાણુઓને ઉત્પન્ન થઈ હોય છે તે તેથી જીવને કેટલી હેરાનગતિ ભોગવવી પડે છે ? એ વ્યાધિથી આકુળવ્યાકુળ થઈ જાય છે, એને નાશ કરવા માટે–એ પીડામાંથી મુક્ત થવા માટે અનેક પ્રકારની દવાઓ, કિંમતીમાં કિંમતી ઔષધોનું પણ સેવન કરીને વ્યાધિને નાશ કરવાને તે તનતોડ મહેનત કરે છે. જ્યારે એક માત્ર વ્યાધિથી પણ પ્રાણી વિહ્વળ થઈ જાય છે તો પછી એકને સાત વ્યાધિ જેના શરીરમાં ઉત્પન્ન થઈ પીડા કરી રહ્યા હોય એની પીડાની બીજાને શું ખબર પડે? પ્રસૂતાની પીડા વધ્યા તે ન જ સમજી શકે. એ અસહ્યા વ્યાધિઓની પીડાઓને પણ સમર્થ અજયરાજા શાંતિપૂર્વક સહન કરવા લાગ્યા. પૂર્વના કોઈ દુષ્કર્મને જ એ મર્મ છે એમ ચિંતવવા લાગ્યા. “એકને સાતે મને કાં વળગ્યા, બીજાને નહિ. આટલી બધી વિશાળ પૃથ્વી પડી છે છતાં મારે શરીરે જ કાં પ્રગટ થયા, પણ હું માનું છું કે પૂર્વે એમને મેં જ આમંત્ર્યા હતા, સ્વતંત્રપણે એ વ્યાધિઓને ઉત્પન્ન કરનારે હું જ હતું, ગમે તે ભવમાં પણ મેં કંઈક અનિષ્ટ પ્રસંગને આચરી આમને પોષ્યા છેઉપાર્જન કર્યો છે અને એ કરેલું શુભાશુભકર્મ ગમે ત્યારે પણ પિતાના કર્તાને તે ગમે તે ભાવમાં હોય છતાં શોધી કાઢે છે. સ્થિતિ પરિપાક થઈ કે ઝટ ઉદય આવ્યા વગર રહેતું નથી. તે પછી એમાં અન્યને શું દેષ?
