________________
૫૯
સંતતિ પ્રત્યે માબાપનું કર્તવ્ય ગર્ભવતી માતા જેવા વિચાર સેવે છે અને જેવી રીતે વર્તે છે તેવી પ્રકૃતિનું બાળક જન્મે છે. - “આદત જેવી હોય માતમાં તેવી પુત્રમાં આવે છે. - ગર્ભવતીની સઘળી ચેષ્ટા ગર્ભે ગ જમાવે છે.”
–સંતશિષ્ય એટલે જે ગર્ભવતી માતા તે સમયે બેદરકાર રહે છે, તેનું પરિણામ તે સંતતિ સંસ્કૃતિહીન થવાથી તેને પિતાને પણ ભવિષ્યમાં ભેગવવું પડે છે. દેહદ - દેહદ’ શબ્દને ગૂજરાતી ભાષામાં ડોહળે કહેવામાં આવે છે. દેહદ એટલે બે હૃદયવાળી ગર્ભવતીની ઉત્કટ ઈચ્છા. જેમાં દર્દીને આરામ થતો જાય છે ત્યારે ભિન્નભિન્ન જાતની જનરુચિઓ જાગૃત થાય છે, તેમ ગર્ભવતી સ્ત્રીને પણ આવા સમયે જુદાજુદા પ્રકારની ઈચ્છાઓ ઉત્પન્ન થાય છે.
જે બહેને સુશીલ અને સંસ્કારી હોય છે તેમને આવી ઉત્તમ પ્રકારની રુચિઓ પ્રગટે છે; કાઈને ધાર્મિક વાતો સાંભળવાની, કોઈને કુદરતી દશ્યો જોવાની, કોઈને દાન દેવાની, કેઈને સુમધુર ખાનપાન લેવાની, તો કેઈને સત્કાર્યાદિ કરવાની, વગેરે.
આવી ઉત્તમ રૂચિઓને પરિપૂર્ણ કરવી તે તેમનાં પતિ, સાસુ અને વડીલોની ફરજ છે; કારણ કે તેવી ઉત્તમ ઈચ્છાઓ પરિપૂર્ણ ન થાય તો તેના અંતઃકરણમાં દુઃખ થવાને લીધે સંતતિને પણ ઈજા પહોંચવાનો સંભવ છે.
પરંતુ કેટલીક બહેને માટી કે રાખ ખાવાની નિરર્થક વાતો કરવાની, નિરુપયોગી જેવાસાંભળવાની, કે ખાટું, ખારું, તીખું– તમતમતું ખાવાની પણ ઈચ્છા થાય છે. આવી ઇચ્છાઓ પ્રાયઃ આસપાસના ખરાબ વાતાવરણથી કે હલકી ખાસિયતની સ્ત્રીઓના
