________________
પતિ પત્નીનાં કર્તવ્ય
ગૃહસ્થજીવનને પ્રારંભ
चतर्थमायुषो भागमुषित्वाध गुरौ द्विजः । द्वितीयमायुषो भागं कृतदारो गृहे वसेत् ॥ '
મનુસ્મૃતિ: : ૨ “જિંદગીના ચાર વિભાગે પૈકી પહેલો વિભાગ બ્રહ્મચર્યાશ્રમમાં ગાળી ગૃહસ્થાશ્રમ ઇચ્છતા મનુષ્ય વિવાહિત થઈને ગૃહસ્થજીવન ગાળવું જોઈએ.” - આશ્રમવ્યવસ્થામાં ગૃહસ્થજીવનનું સ્થાન જેટલું મહત્વનું છે તેટલું જવાબદારીવાળું પણ છે. આથી ગૃહસ્થાશ્રમમાં પ્રવેશ કરવો એટલે એક મહાન જવાબદારીભરી સ્થિતિમાં જાવું, અને તેથી જ ગૃહસ્થજીવનના સ્વીકારને પણ એક પ્રકારની દીક્ષા કહેવામાં આવે છે.
બ્રહ્મચર્યાશ્રમને કાળ જેમ પચીસ વરસને નક્કી કરવામાં આવ્યા છે, તેમ આ આશ્રમનો કાળ પણ પચીસ વર્ષનો છે. અને ત્યારબાદ વાનપ્રસ્થાશ્રમ આદિ આશ્રમમાં તે પરિણમે છે. પરંતુ આજે વાનપ્રસ્થાશ્રમની પ્રણાલિકા લુપ્તપ્રાય થઈ ગઈ હોવાથી જીવનપર્યત પતિ અને પત્નીને ગૃહસ્થસ્થિતિમાં સંપૂર્ણ જીવન ગાળવાનું હોય છે.
