________________
સમાજ અને સેવાવૃત્તિ
૨૦૫ અંગેની ગૃહસ્થજીવનમાં વ્યાપકતા બહુ અંશે થઈ ગઈ, અને તે ધર્મનાં અંગ તરીકે ગણાયાં. આ પ્રણાલિકા આજ સુધી ભિન્નભિન્ન ક્ષેત્રમાં વિસતી ચાલી આવે છે.
પરંતુ આથી માલિકીની ભાવના નિમૂળ ન જ થઈ. એ સંસ્કારેનાં મૂળ તો બહુ જ ઊંડાં જતાં ગયાં.
એ મૂડીવાદના સંસ્કારે આજ સુધી ચાલ્યા આવે છે અને પ્રજા પૈકી મોટા વર્ગનું માનસ ગુલામી મનોદશાથી પણ ટેવાઈ ગયું છે. બીજી બાજુથી દરેક સ્થળે વિલાસ ખૂબ વધ્યો છે, વ્યસને વધ્યાં છે. એટલે એ ગુલામીને અંત આવી શકે તેવી સ્થિતિ રહી નથી. સ્વાભિમાનની લાગણી કવચિત જ દેખાય છે, અને કર્તવ્યભાવના પણ બહાળે અંશે નષ્ટ થતી ચાલી છે. ઉપાય
મૂડીવાદને નાશ એ આ પરિસ્થિતિને ઉકેલવાને ઉપાય નથી. એ વિચારે પણ અસ્થાને છે, અને તે માર્ગ પણ ખોટો છે. મૂડીવાદને નાશ એ આ પરિસ્થિતિને ઉકેલવાને છેલ્લો ઉપાય નથી. અહિંસક સાધનથી પણ આજે તો તે થઈ શકે એમ નથી. અને હિંસા તે ભયંકર છે જ. વળી આજ આ દેશની પ્રજાના માનસ પર એવી રીતે સંગ્રહભાવનાની ખેતી છાપ પડી ગઈ છે, કે આજના મૂડીવાળાઓ ન હોય તો પણુ મૂડીવાદ તો રહેવાનો જ છે.
માટે રાષ્ટ્રીય બેકારી ઉકેલવાને સૌથી પ્રથમ ઉપાય સમાજસમાજ વચ્ચેનું અને જાતિજાતિ વચ્ચેનું સંગઠન કરવું એ છે. એકેએક જાતિ અને એકિએક સમાજ સંગઠિત બનશે તે તે માટે માંહેના પ્રયત્નથી પિતપોતાના અંગને આ રીતે મદદગાર થઈ પડશે, અને એમ થવાથી આખા રાષ્ટ્રની ક્રમપૂર્વક વ્યવસ્થા થતી જશે. બીજી બાજુથી એ પ્રશ્નને ઉકેલવા માટે વ્યવહારુ પ્રવૃત્તિઓ પણ હાથ ધરવાની આવશ્યકતા છે. વસ્તુતઃ કેમકેમ વચ્ચેના પારસ્પરિક
