________________
મિત્ર
• વિકાસની પ્રબળ ઈચ્છાથી સંસારમાં રહેલા પ્રત્યેક જીવાત્માની. પિતાની શક્તિના વિકાસ માટે છેવટ પર્યત અર્થાત તે વિકાસની પરાકાષ્ટા સુધી દરેક અવસ્થામાં સહાયકની આવશ્યકતા રહે છે. નાનામેટાં ચર અને અચર સૌ પ્રાણીઓમાં આ સ્થિતિ સ્પષ્ટ જોઈ શકાય છે.
એક વૃક્ષનું બીજ ઊગતાંની સાથે બીજાં સ્વજાતીય તને આકર્ષે છે અને પરસ્પરની સહાયથી તે વિકાસ પામે છે. પ્રત્યેક તત્વમાં આ સિદ્ધાંત સ્વાભાવિક દેખાય છે.
બાળક જ્યારે જન્મે છે ત્યારે તેની માતા સહાયક હોય છે.. પછી પિતા, શિક્ષક, સ્ત્રી અને એમ સહાયકનાં ક્ષેત્રે કુટુંબ, સમાજ, દેશ એમ એમ વધતાં જ જાય છે. પરંતુ માનવજીવન માટે ભિન્નભિન્ન કાર્યપરત્વે ભિન્નભિન્ન સહાયકે પૈકીનું મિત્ર એ એક એવું સહાયક અંગ છે કે જે બાળપણથી માંડીને મૃત્યુના છેડા સુધી કાયમ ટકે છે, જોકે એ મિત્રતાને ઉમેદવાર ઠેઠ પર્યત એક જ રહે છે અથવા એક જ પાત્રપર તે મિત્રતા ટકી રહે છે તેવું કશું નિશ્ચિત હેતું નથી.. પરંતુ એ વાત તો સ્પષ્ટ છે કે એક નાનાથી માંડીને મોટા સુધી સૌ કોઈ મિત્રને ચાહે છે અને મિત્રના જીવનમાં અગત્ય પણ અનિવાર્ય છે.