________________
છાપરીયાની
મુંબઈની શેર બજારમાં અગત્યની લાગવગ ધરાવે છે. રાતા સમુદ્રનાં બંદરો એડન, સુયાકિમ અને હેડીડામાં એમની પેઢીઓ છે. માંગરોલના વેપારીઓએ પરદેશથી ખૂબ લક્ષ્મી આપ્યું છે. આજે તેઓ ધન, ઐશ્વર્ય અને સુખસંપત્તિમાં મહાલે છે. એનું મુખ્ય કારણ સાહસિકતા છે. નાનપણથી વણિકપુત્ર મુંબઈ, કલકત્તા અથવા રાતા સમુદ્રના બંદરો ખાતે નીકળી પડે છે. ને ત્યાં યશકીર્તિ મેળવે છે.
આ વણિક યુવકે બહુ થોડું ભણ્યા હોય છે. એમનું જ્ઞાન ગુજરાતી અને અંગ્રેજી ચાર-પાંચ ધોરણ સુધીનું જ માત્ર હોય
છે. નાનપણથી જ વેપારીની નોકરીમાં દાખલ થઈ પ્રથમ સાદા - કામ, ઉઘરાણું અને નામું શીખે છે. ધીમે ધીમે નેકરીમાંથી રજા
લઇને પછી પોતાના પગ ઉપર સ્વતંત્ર ઊભા રહેવાનું શીખે છે. - તેઓ પાકા વેપારી છે. કરકસરીઆ હેય છે, પરંતુ ખાધેપીધે
કે સારાં વસ્ત્રો પહેરવા માટે લેભ કરતા નથી. તેઓ ધીમે ધીમે પિતાના વેપારને વિકાસ કરે છે. થોડા વરસમાં સારો પૈસો મેળવે છે. એમને ઉત્તરાવસ્થા માંગરોલમાં ગાળવી ગમે છે. માંગરોલના શેખ પોતાની વસ્તીની કિંમત અને કદર જાણે છે અને એમને હમેશાં માનથી રાખે છે. " માંગરોળમાં સંવત ૧૮૩૦ એટલે આજથી ૧૬૭ વર્ષો પહેલા નાનજીશાને જન્મ શા. જેકરણ ખીમજીને ત્યાં થયો હતે. તેઓ જ્ઞાતે દશાશ્રીમાળી અને જૈન ધર્મના અનુયાયી હતા. પિતાની નાની દુકાન હતી, પરંતુ મૂડીના અભાવથી એ દુકાન સારી ચાલતી નહોતી. નાનજી શાહ ગામઠી નિશાળમાં જઈ થોડા આંક અને લખવા વાંચવાનું સાધારણ શીખ્યા હતા, પરંતુ એમને વિશેષ જ્ઞાન નહોતું. ઘણે વખત પિતાની દુકાને બેસી રહેવું પડતું હતું. પિતાની તબીયત બરાબર નહોતી. છોકરો બહુ ચાલાક અને ઉદ્યોગી હો,
