________________
સલમાનના
જેમ મહામત્રી,
હતા
તેમ ભડવીરા પણુ કલમ અને સમશેર બંનેને
૧૫૮
મહેતાના ખંભાત સાથે સંબંધ હતા. તે મેટા વેપારીઓ અને મુત્સદ્દી હતા. સૈન્યની સરદારી તે લેતા હતા. ઉપયોગ જાણતા હતા. વિમલશાહુ મંત્રી, વસ્તુપાળ-તેજપાળ એ સર્વે હતા. પાછળથી મોટા બુદ્ધિમાન મંત્રીએ, દેશ
પ્રથમ વેપારી નેતાઓ, શાસનકર્તા અને શૂરા થઇ ગયા છે. વેપાર, મુત્સદ્દીગીરી, શાસન અને શૌય બધી દિશાઓમાં તે પ્રગતિશીલ હતા. ધમ માં જેવા ચુસ્ત હતા તેવા જ બીજા કાર્યોમાં પ્રવીણ હતાં.
સાતસાએક વર્ષીની વાત છે (વરસ અને વ્યક્તિઓનાં નામેાની ખબર નથી. એમના વંશજો પણ જાણતા નથી). એક વહાણમાં એ ત્રણ વણિક ગૃહસ્થા વેપાર માટે ખંભાતથી રવાના થયા. તે મલબાર લાકડું લેવા માટે આવ્યા હતા. એમણે કલીકટના બંદરે ઊતરીને ત્યાંથી સાગનું લાકડું ખરીદી પેાતાના વહાણુમાં ચડાવ્યું.
“ મેાટાભાઇ હું તે। દેશ હિ આવું, મને અહી રહેવું છે. ’’ “ અહીં શું કરીશ ? શા માટે રાકાવું છે ?
“ આ મલબારને લીલાછમ દેશ મને ગમ્યા છે. જ્યાં ત્યાં અઢારે ભાર વનસ્પતિઓ ઝૂકી રહી છે. નાળીએરીનાં વન છે. સમુદ્ર કિનારે કેવા સુંદર સૂર્યોદય અને સૂર્યોસ્તના દેખાવે દેખાય છે. મને તે અહી ગાઠી ગયું છે. તમે તમારે જાવ, હું તે અહી રહીશ.
""
“ ગાંડા છે ગાંડા, પારકે પરદેશ રહીને શું કરીશ ? અહીં આપણું કાઇ સગું કે વહાલું નથી. આપણા ક્રાઇ નાતભાઇ પણ નથી. માંદે સાજે તારી ક્રાણુ સંભાળ લેશે ? ચાલ ચાલ, મૂખ અન નહિ. ”
