________________
ખમીર
૧૦૭
મુસાજી મુલાં રેશમને ધધો કરતા હતા. એમને શેઠની પેઢી સાથે ઘણાં વરસોને નાતે હતો. ધીમે ધીમે શેઠની સાથે સીધે સંબંધ બંધાય. વેરાજીની મીઠી વાણું, પ્રમાણિકપણું, કામકાજમાં ધ્યાન અને ઉદ્યોગીપણું શેઠને બહુ ગમ્યાં. થોડાં વરસો પછી વોરાછને ધંધામાં નુકશાની આવી. એને પિતાના ધંધાને સંકેલી લેવો પડ્યો.
શેઠ ભારે ધંધો બંધ કરવો પડ્યો છે. બીજો ધંધો સુઝત નથી.”
ત્યારે શું કરશો મુસાજી?” “મૂડી વગર શું થાય શેઠજી ?”
હું થોડી મૂડી આપું તો ?” - “મારાં લેણદારે બધું લઈ જાશે. અને તે ઠામ પાટો કરાવો.”
શેઠે થોડીવાર વિચાર કરીને કહ્યું. “મારે ચીનને અફીણનો વેપાર છે. હોંગકોગ કે કેન્ટોન જઈ મારીવતી અફીણ વેચશે? તમને માસિક એકસો રૂપિયા પગાર અને બધો ખર્ચો મળશે. વેચવાની મુન્સફી તમારી છે.”
શેઠ, હું તૈયાર છું.”
“આવતા મહિનાની પહેલી તારીખે સ્ટીમર જાય છે. ટીકીટ લઈ લે. તૈયારી કરે. હું કેશિયરને પૈસા માટે કહી દઉં છું.”
જેવો શેઠને હુકમ. તૈયારી કરું છું.”
મુસાજી “કેર્નલીસ” વહાણમાં સંવત ૧૮૯૭માં રવાના થયા. તે જ વહાણમાં શેઠના હિસાબે ૨૦૦ પેટી અફીણ ચડયું હતું.
રાજી ખુશખુશાલીમાં કેન્ટોન પહોંચ્યા. અફીણ આડતી
