________________
સાહસિક
હુકમથી અંજીરાના નવાબ સીદી યાકુબખાને પચીસ હજારનું સૈન્ય લઈને મુંબઈ ઉપર હુમલો કર્યો. અંગ્રેજોના અધિકારીઓ ગભરાઈ ગયા. એમણે બચાવ કર્યો નહિ. સીદી યાકુબખાને ઘેરો ઘાલ્યો. તેણે આ ટાપુમાં આવેલા આસપાસના ઘણું કિલ્લાઓ કબજે કરી લીધા. અંગ્રેજોને ખેરાકી પહોંચી નહિ એટલે તેઓ ગભરાયા. એમણે બચાવ ન કરતાં શરણે જવાની પેરવી કરી. અંગ્રેજો અને યાકુબખાન વચ્ચે સંધિ થઈ. તેમાં બધા કિલાઓ તોડી પાડવા, સૈન્યને વિલાયત મેલી દેવું, ગવર્નર સર જોન ચાઈલ્ડને બદલી નાંખવો તથા મેટે દંડ આપવો એમ કર્યું. આ અણગમતી સરત અંગ્રેજોને કબૂલ કરવી પડી.
સીદીઓના સૈન્યમાં મરકી ફેલાઈ હતી. તેને ચેપ મુંબઈને લાગે. મુંબઈમાં મરકી ફેલાણું. ઘણું અંગ્રેજ અમલદારે એને ભોગ થઈ પડ્યા. સિન્ય ખસેડીને સુરત મેકલવું પડયું. અંગ્રેજ અમલદારે સૌ ચાલ્યા ગયા. ટાપુને કબજે એમના નેકર રૂસ્તમજી દેરાબજી પટેલને મળ્યો. એણે માછીમારોનું સૈન્ય ઊભું કર્યું. મુંબઈના કિલ્લાને મજબૂત બનાવ્યો. સને ૧૬૯૧માં યાકુબખાન ફરીને ચઢી આવ્યો તેની સાથે બાથ ભીડી. છ માસના ઘેરા પછી યાકુબખાન કંટાળી ગયો. રૂસ્તમજીના સૈન્યથી થાકીને તે પાછો ચાલ્યો ગયો અને રૂસ્તમજી પટેલને માછીમારોની પટલાઈ વંશપરંપરા માટે મળી ગઈ. મુંબઈ બચી ગયું.
સને ૧૯૬લ્હી શહેરની આસપાસ કેટ બાંધવાનું કામ શરૂ થયું હતું તે સને ૧૭૧માં પૂરું થયું. સને ૧૭૩૫માં મુંબઈમાં વહાણ બાંધવાની ગાદી સ્થપાઈ. સને ૧૭૩લ્માં હિંદી વેપારીઓએ રૂા. ૩૬૦૦૦) ઉઘરાવીને મુંબઈની આસપાસ ખાઈ ખોદવા માટે
