________________
પ્રસ્તાવના
રચન
ઇતિહાસ ધાતા જૈન સંધ અંગ–અંગ ને મગધમાંથી નીકળી માળવા તરા વળ્યે, અને ત્યાંથી ગુજરાત-સૌરાષ્ટ્ર તરફ્ પ્રયાણુ ક્યું". એ જ જૈન સંધની ખીજી શાખા દક્ષિણ તરફ વિસ્તરી અને ત્યાં ચાલ–પાંડય–હાયસાલ આદિ રાજવીઓની છત્રછાયા મેળવી શ્રમજીસ"સ્કૃતિના પ્રભાવ પ્રવર્તાવ્યા.
જે વખતે, એ પ્રમાણે, જૈન સંધના તપસ્વીઓ, સામંતા, શ્રીમંતા, ચક્રવતી આ ભારતવર્ષના ઇતિહાસ રચતા હતા. તે વખતે સાહિત્ય, શિલ્પ અને કળાનાં જુદાં જુદાં સ્વરૂપા, વિવિધ કાવ્યા અને પ્રબધા દ્વારા એનું આલેખન કરતા. આજે પણ એમ કહેવાય છે કે જૈન શિલ્પ-સ્થાપત્ય અને સાહિત્યમાં આાપણા પ્રજાકીય ઇતિહાસનાં ઘણાં સાધના છુપાં રહી ગયાં છે, કે જેના સશોધનથી અનેરા પ્રકાશ પ્રાપ્ત થઈ શકે તેમ છે. જો કે શિલાલેખા, તામ્રપત્રા, સીક્કા અને કાવ્યપ્રશસ્તિઓમાં એ ઇતિહાસસૃષ્ટાઓનાં પરાક્રમા ચાડેણે અંશે જળવાઈ રહ્યાં છે, જે મેાટે ભાગે વિદ્ભાગ્ય સામગ્રી ગણાય છે.
સામાન્ય વાચકસમુદાય આગળ એ ચિરત્રા કથારૂપે શુ"ખલાઅદ રજૂ કરવાના અને એ રીતે જૈન ઇતિહાસ કે પ્રાધ