________________
ક૨૬
કબીરની અંદગીનું ટુંક વૃતાંત.
બેદ્ધિસત્વ, તિર્થ કરો, ચહાને, બ્રહ્મજ્ઞાની રૂષિમુનિઓ, સાર્વજનિક પંથનાં મહાન સ્થાપકે, ટુંકમાં જેઓને હિન્દુ શાસ્ત્રમાં ઇશ્વરી અવતાર કહેવામાં આવે છે, એવા મહાન પુરૂષોની જન્મભુમિ તરીકે વખણાયેલી આ હિન્દ સરજમીન, આ પુજનિયલકી ભારતખંડ, પુરાતન જમાનાઓથી તરેહવાર રૂપે ધર્મજ્ઞાન ફેલાવનાર, દુનિયાની સુભાગ્યવંત માતા તરીકે ગણતી, તેમજ તેનાં બાળગેપાળથી સદાકાળ પૂજાતી આવી છે. એવા મહાન થઈ ગયેલા નરેમાંના એક નર, તે આપણે આ કબીર છે—કે જેનો જન્મ હિન્દુઓની સેથી પવિત્ર ગણાતી જગ્યા શ્રી કાશી શેહેરમાં થયો હતો, એમ કહેવાય છે.
કબીર પંથીઓ પોતાના, એ મહાન સ્થાપક અને ગુરૂ કબીર માટે કહે. છે કે–તે ઇસ્વી સન ૧૩૯૮ માં જન્મયો હતો અને ૧૫૧૮માં આ ખાકી દેહ છોડી ગયે હતો અને એ મુજબ કબીરે ૧૨૦ વરસની લાંબી જીંદગી કહાડી હતી.
કબીરનું સંપૂર્ણ જન્મ ચરિત્ર બરાબર મળી શકતું નથી–પણ અત્રે લખેલી હકીક્ત, અલાહબાદ યુનિવસીટીના ફેલો રેવરંડ છે. એચ વેસ્ટકેટ, એમ. એ. ની કબર અને બીર પંથ નામની ચોપડીને મેટે ભાગે આભારી છે. આ ભલા ઇગ્રેજી ગ્રહસ્થ વરશે સુધી મહેનત કરી, જુદી જુદી જગ્યાથી તેમજ કબીર પંથના કેટલાંક મહન્તો પાસેથી તે હકીકત મેળવીને, આ અદભુત શકિત ધરાવનાર રામના પ્રેમી ભક્ત કબીરની અંદગી, તેમજ તેનાં પંથના આચાર-વિચારના હેવાલનું એક સુંદર પુસ્તક સને ૧૮૯૭માં બાહર પાડયું છે જેનું નામ “કબીર એંડ કબીર પંથ” છે. જેઓને કબીર પંથ વિષે જાણવાની ઇચ્છા હોય તેઓને એ ચોપડી વાંચવાની ભલામણ કરીશું.
