________________
૧૨૬
કબીર વાણું.
કબજામાં રાખી પોતે ચાહે તેજ એક વિચારમાં મનને રોકી શકે, તે માણસ તે કરોડોમાં એકાદજ હોય.
(૪૧૨). કબૂ મન ગગન ચઢે, કબૂ જાય પાતાળ
કબૂ મન વરકતા દિલે, કબૂ પાડે જંજાળ. કઈવાર મન આસમાને ચઢે, તે કઈવાર તે પાતાળે જાય; કોઈવાર એવું લાગે કે જાણે તે દુનિયવી વસ્તુઓમાંથી નિકળી ગયું ને કે ઇવાર પાછું માણસને સંસારની જંજાળમાં સપડાવે.
(૪૧૩) મનકી હારે હાર હય, ઔર મનકી જીતે છત;
પરબ્રહ્મ જે પાઈએ, તો મનહિ હેય પ્રતિત.
એક હાર થઈ ચા બીજીમાં જીત થઈ એ વમાસને સર્વે જોશો તો મનનાં જ છે, અને એ રીતે જ્યાં સુધી દુનિયવી માયામાં મન લાગેલું રહેશે, ત્યાં સુધી એ મનની હાજીત ચાલુજ રહેવાની; જ્યારે એ મન પરમાત્મા ઉપર લાગે ત્યારે જ તેનું સમાધાન થવાનું, તે વિના કદીપણ નહિ.
(૪૧૪). બીર! મન તે એક હય, ભાવે તહાં બિલમાંય; ભાવે હરિ ભકિત કરે, ભાવે બિશે કમાય.
ઓ કબીર! એ મન તે એકજ છે, પણ જે જે વસ્તુ ઉપર તેને ભાવ ચાને પ્રીતિ થાય છે, તે સર્વે કરવા જાય છે. મન ચાહે તો પરમાત્માની ભકિત કરે, યા તો ઇઢિઓના વિષયે (મોજ મજાહ) માંજ ચકચુર થઇ જાય.
(૪૧૫). કેટ કરમ ૫લ કરે, એ મન બિખ્યા સ્વાદ
સત ગુરૂ શબ્દ માને નહિ, જનમ ગમાયા ખાદ. * એ રીતે એ મન પળવારમાં કરોડે કર્મ, ઇઢિઓનાં સ્વાદથી કરી નાખે છે; અને સદ્ગુરૂએ કહેલી શિખામણ પ્રમાણે નહિ ચાલી, પિતાને જન્મ બરબાદ કરે છે.
