________________
૬૨
સપ્તભંગી પ્રદીપ.
વશ્ય માનવું જોઈએ. આ યુક્તિથી બીજો પક્ષ અનાદરણીય છે એ ચોક્કસ થયું.
. પ્રથમ પક્ષની અંદર જે દોષનું આરોપણ કરવામાં આવ્યું, તેનું નિરાકરણ કરી હવે તે પક્ષને પણ નિર્દોષ બનાવવા પ્રયાસ કરીએ. - પ્રથમ પક્ષની અંદર જે અનવસ્થા દોષ આપવામાં આવ્યા તે બીજ–અંકુરની માફક દેષાવહ નથી. કેમકે સ્વરૂપનું પણ સ્વરૂપ જૈન પ્રવચનમાં નિપુણ લેકે સારી રીતે માને છે. પરંતુ જે ઠેકાણે સ્વરૂપનું પણ સ્વરૂપ માનતાં રૂપાન્તરપણું યાને વિરૂપતા આવી જાય, તે ઠેકાણે અડચણ આવવાની જ. જ્યાં સ્વરૂપની સ્પષ્ટતા થતી હેય ત્યાં સ્વરૂપનું પણ સ્વરૂપ માનવામાં કંઈ પણ અડચણ નથી. જીવાત્માનું ઉપયોગ સામાન્ય સ્વરૂપ માનવામાં આવે છે, કેમ કે એજ એનું લક્ષણ છે. જે અનુપગપણું છે તે જીવાત્માનું પરરૂપ સમજવું. આ બેને લઈને જ જીવની અંદર સવ તથા અસવનું ભાન થાય છે.. - હવે જીવાત્માનું સામાન્ય ઉપયોગ સ્વરૂપનું પણ સ્વરૂપ બતાવવામાં આવે છે.. ' ' જે જ્ઞાનદર્શનાન્યતર છે તે જ ઉપયોગ સામાન્યનું સ્વરૂપ છે અને એથી બીજું પરરૂપ છે. તેમાં પણ વસ્તુને વિશેષપણે ઓળઅવી તે જ્ઞાનપીગ,અને વસ્તુને સામાન્યપણે ઓળખવી તે દર્શને પગ કહેવાય છે. આથી ઉલટું પરરૂપ જાણવું.
વિશેષપણે વસ્તુનું ભાન કરાવનાર જ્ઞાનના બે ભેદ છે. એક અસ્પષ્ટ સ્વરૂપ અને બીજુ સ્પષ્ટ સ્વરૂપ. પક્ષપણું એ અસ્પ ઈનું સ્વરૂપ છે અને પ્રત્યક્ષ પણું તે સ્પષ્ટનું સ્વરૂપ છે. પક્ષના
