________________
સપ્તભંગી પ્રદીપ.
૧૦૩
તેવા દરેક બિંદુઓને સમુદ્રરૂપે માનવા પડશે. તેમ થતાં એકજ સમુદ્ર અસંખ્યાત સમુદ્રરૂપે મનાશે. આથી તે મૂળમાં જ કુહાડે ફરી જવાને. કારણ કે તમારા મતમાં તે સાત સમુદ્ર સિવાય અધિક સમુદ્રની માન્યતા છેજ નહિ.
બીજો પક્ષ યાને સમુદ્રના એક બિંદુને સમુદ્ર માનતા નથી એ પ્રકારે કહેવામાં તે જેવી રીતે સમુદ્રને એક બિંદુ અસમુદ્ર મનાશે તેવી જ રીતે દરેક બિંદુઓ અસમુદ્રરૂપે માનવા પડશે. આ પ્રકારે તે સમુદ્રને વ્યવહારજ જગતમાંથી ઉડી જવાને
અએવ સમુદ્રને એક બિંદુ સમુદ્રરૂપ નથી તથા અસમુદ્ર રૂપ પણ નથી કિંતુ બિંદુરૂપ છે. તેમજ સમગૂ એકાન્તરૂપ નય પણ પ્રમાણરૂપ નથી તથા અપ્રમાણુરૂપ પણ નથી. કિંતુ નયરૂપ પદાથોત્તર છે. અર્થાત સમુદ્રના એક છાંટાને જેમ બિંદુ તરીકે લેકમાં માનવામાં આવે છે તેમ પ્રમાણ વિષયીભૂત અનેક ધર્મવાળી વસ્તુના એક ધર્મ પ્રતિપાદન કરવાવાળા અને બીજાએમાં ઉદાસીનતા ધારણ કરવાવાળા પદાર્થને નયરૂપે ઓળખાવવામાં આવે છે. - હવે તેજ નય તથા પ્રમાણને લઈને અનેકાન્તમાં સપ્તભંગી ઘટાવીએ.
પત્તિઃ ચાર ” આ વાક્યથી સમ્યમ્ એકાન્ત સ્વરૂપ નયની અંદર પ્રધાનરૂપે સત્તાને સ્થાન આપવામાં આવે છે અને ગણરૂપે અસત્તાને માન આપવામાં આવે છે.
* પત્તઃ ચાત્તાત્રેય ' આ વાક્યથી એકાન્તના નિ-. ધપૂર્વક અનેકાન્તને પ્રધાન રૂપે માનવામાં આવે છે અને સાથે એકાન્તને ગણરૂપે માનવામાં આવે છે.
