________________
“થો જે સ્થાનમાં હોય તે ઘડામાં તે સ્થાનની અપેક્ષાએ - સત્ય માનવામાં આવેલ છે નહિ કે અન્ય સ્થાનની અપેક્ષાએ. તથા જે કાલમાં તે વિદ્યમાન હેય તે કાલની અપેક્ષાએ તેમાં સત્તા માનવી, નહિ કે અન્યની અપેક્ષાએ. તથા જેવા રંગને તે ઘડે હોય તે રંગની અપેક્ષાએ તેમાં સત્તા માનવી, નહિ કે અન્યની અપેક્ષાએ આને સ્વદ્રવ્યાદિ ચતુષ્ટય કહેવામાં આવે છે, તે સ્વદ્રને વ્યાદિ ચતુષ્ટયની અપેક્ષાએ તે ઘડામાં સત્તા માનવી અને પર
વ્યાદિચતુષ્ટયની અપેક્ષાએ તે ઘડામાં અસત્તા માનવી. તથા કમિકઉભયની અપેક્ષાએ ઉભય ધર્મો પણ તે ઘડામાં વિદ્યમાનછે. અને એક કાલમાં તે ઉભયને પ્રતિપાદન કરવા માટે બીજે કઈ પણ શબ્દ ન હોવાથી તે ઘડે અવક્તવ્ય છે. આ તમામ હકીકત આ ગ્રન્થમાં યુક્તિપુર:સર સમજાવવામાં આવી છે. પ્રસંગોપાત્ત એને લગતી બીજી પણ કેટલીક બાબતેનું વિવેચન કરવામાં આવેલ છે. આ ગ્રન્થમાં પ્રકાશ રૂપે સાત વિભાગો પાડવામાં આવ્યા છે.
પ્રથમ પ્રકાશમાં જેનતની સાથે બીજા દર્શનકારે કેટલા અંશે મળતા છે, તે અને સાથે સાથે સપ્તભંગીની આવશ્યકતા વિગેરે પન્દર વિષયનું વિવેચન કરવામાં આવેલ છે.
બીજાની અન્દર સપ્તભંગીનાં લક્ષણ પ્રશ્ન કરવાની પદ્ધતિ વિગેરે સોળ વિષયનું વિસ્તાર પૂર્વક વિવેચન કરેલ છે.
ત્રીજાની અન્દર સકલાદેશ, વિકલાદેશ, સ્વાશબ્દને તથા એવકારને અર્થ વિગેરે વિશ પ્રકારના વિષયોને ચિતાર આપવામાં આવ્યો છે.
ચેથા પ્રકાશમાં એકપદને એકજ અર્થ થઈ શકે એ
