________________
૨૨ ઃ શ્રી. જયભિખ્ખું જીવન-વિલેકન
શ્રી. ભિખુને પોતાનો આગવો વાચકવર્ગ સરકાર માન્ય પાઠ્યપુસ્તકોમાં પણ શ્રી, ભિખુનું છે, જે પુસ્તક માગીને નહીં, પણ ખરીદીને વાંચે કર્તુત્વ છે. તેઓશ્રીએ પોતાના ગાઢ મિત્ર ડે. ધીરુછે. શ્રી જયભિખુનું “જૈન સાહિત્ય કહેવાને બદલે ભાઈ ઠાકર સાથે “આનંદ વાચનમાળા” ને “સાહિઆમસમુદાયનું સાહિત્ય કહેવું જોઈએ. તેમને અભ્યાસ ત્યકિરણાવલી” રચી છે. તેમને જેન ને જેનેતર બંને સાહિત્યમાં આગળ લઈ શ્રી. જયભિખૂએ સારી નાટિકાઓ પણ લખી જાય તેમ છે. માદરે વતન,” “યાદવાસ્થળી,’ વગેરે છે. તેમની રસિયો વાલમ ” નામની નાટિકા દિલ્હી પુસ્તકે એનાં દૃષ્ટાંત છે.
ખાતે યુથ ફેસ્ટીવલમાં પુરસ્કાર પામી હતીઃ ને “ગીત અમદાવાદ ખાતે શ્રી. પુનિત મહારાજ દ્વારા ગોવિંદને ગાયક’ નાટિકા અમદાવાદ રેડિયોઘરે દશ્ય સંચાલિત “જનકલ્યાણ” પત્રની સમિતિમાં તેમનું રીતે ભજવી હતી ને વિખ્યાત કલાકાર શ્રી જયશંકર સ્થાન અને સસ્તું સાહિત્ય વર્ધક કાર્યાલય તરફથી સુંદરીએ તેનું દિગદર્શન કર્યું હતું. શ્રી. જયભિખુની પ્રગટ થતા “અખંડાનંદ”માં તેમની વાર્તાઓ એમને નાટિકાઓ શાળા-કોલેજોમાં ખૂબ ભજવાય છે. સર્વધર્મપ્રેમ બતાવે છે.
ગુજરાતના સ્વર્ગસ્થ વડાપ્રધાન બળવંતરાય મહેશ્રી. જયભિખુની કથાઓ હિન્દીભાષી પ્રદેશમાં તાના વખતમાં “ ગુજરાત ગેઝેટિયર”ની સમિતિમાં પણ લોકપ્રિય બનતી જાય છે. રાષ્ટ્રભાષામાં તેમના પણ તેમને નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા. રેડિયો પર કેટલાક કથાસંગ્રહના તથા એક નવલકથાના તેમજ ને યુનિવર્સિટીની વકતૃત્વ સ્પર્ધાઓમાં નિર્ણાયક તરીકે એક ચરિત્રકથાના અનુવાદ પ્રગટ થયા છે. આમાંના વર્ષો સુધી કામ કરતા રહ્યા હતા. જ્ઞાન-વિજ્ઞાનનાં એક પુસ્તકને ડો. વાસુદેવશરણ અગ્રવાલ જેવા અનેક ક્ષેત્રે શ્રી. જયભિખુએ કાર્ય કર્યું છે. પ્રસ્તાવનાથી વધાવ્યું છે. એમની એક નવલકથા
- સાધુ અને સંતોના પણ તેઓ સ્નેહભાજન છે. સસ્તા સાહિત્ય તરફથી અનુવાદિત થઈને “જાગે મુનિ શ્રી ચિત્રભાનુ, મહંતશ્રી શાંતિપ્રસાદજી, ગોસ્વામી તભી સબેરા’ નામે પ્રગટ થઈ છે. પાંચેક પુસ્તકે મુગટલાલજી, મહાસતી ધનકુંવરબાઈ વગેરેની ગાઢ પ્રગટ થઈ ગયાં છે. શ્રી. જયભિખુ પાસે જેમ પ્રીતિ તેઓએ પ્રાપ્ત કરેલી છે. પૂ શ્રી. માતાના એમના વિચાર અને ઊર્મિઓને વાચા આપી શકે તે અનેકવાર આશીર્વાદ પ્રાપ્ત થયા છે. એવી ભાષા છે તેમ એ ભાષાને સુરેખ રૂપમાં વિધાતા કેટલીક વાર કેટલાક મેળ મેળવે છે. એવા લિપિબદ્ધ કરી શકે એવી મોતીના દાણા જેવા
મેળ મહાન જાદુકલાવિદ શ્રી. કે. લાલ અને શ્રી..
જ માસ અક્ષરો પાડવાની હથેટી છે. લખવાની લીટી પણ
પણ જયભિખુનો છે. શ્રી. કે. લાલે શ્રી. જયભિખુને એવી કે જાણે છાપેલી જ ! અહીં એ જાણવું રસપ્રદ આપ્યાં, તે બંને વચ્ચે એટલે ગાઢ આત્મીય સંબંધ થઈ પડશે કે આજના ફાઉન્ટન પેનના યુગમાં પણ સ્થાપિત થઈ ગયો કે જેની ચર્ચા કરવી અહીં અસ્થાને તેઓ હોલ્ડર અને ખડિયામાં રસ ધરાવે છે!
છે. શ્રી. જયભિખ્ખું ભાવનગરની યશોવિજય ગ્રંથ શ્રી જયભિખુ પોતાની નાની-મોટી કૃતિ- માળાના મંત્રી છે. તે સંસ્થાને તેઓએ શ્રી. કે. લાલની એમાં ભારત સરકાર કે ગુજરાત સરકારનું ઈનામ
વિદ્યાકળા દ્વારા રૂા. પચાસ હજાર જેટલી રકમ અપાવી મેળવનાર કદાચ અગ્રગણ્ય લેખક હશે. તેથી પંદર
પુનર્જીવન આપ્યું અને પ્રગતિના પંથે મૂકી છે. કતિઓ પુરસ્કારને પાત્ર ઠરી છે. “દિલના દીવા'
શ્રી. કે. લાલ જ અત્યારના આ ષષ્ટિપૂતિ નિમિત્તે નામના એક ૪૮ પાનાના પુસ્તકને પ્રૌઢ, બાલ અને
ટ્રસ્ટના પ્રથમ પુરસ્કર્તા છે ને તેમના અને જયભિખ્ખઅંગ્રેજી અનુવાદ–ત્રણેમાં થઈને રૂા. ૧૬૦૦ નાં
ના સંબંધની ચર્ચા સૂર્યને દર્શાવવા કેડિયું ધરવા પારિતોષિક મળ્યાં હતાં.
બરાબર થશે. પ્રાથમિક શાળાઓ અને માધ્યમિક શાળાઓનાં શ્રી. જયભિખ્ખના બંને ચક્ષુદીપ છેલ્લાં કેટલાક