________________
શ્રી જયભિખુ ષષ્ટિપૂત સ્મરણિકા : ૧૪૫
જોશીએ લખ્યું છે તેમ શ્રી. “જયભિખુ” પણ દામ્પત્ય અને એમનું આતિથ્ય ઇતિહાસપ્રસિદ્ધ છે. “જીવન ભોગવવામાં–જીવનમાંથી સાચો આનંદ કવિવરે “ કલાયોગિની” કાવ્ય લખીને માણેકબાને લૂંટવામાં માનતા. એમના મૃત્યુ ઉપર વિચાર કરતાં અમર કર્યા છે. આવાં કુલોગિનીની યાદ શ્રી. જયાસમજાય છે કે, જે પ્રેમ પામ્યા–બલકે વરસ્યા બહેનને જ્યારે જ્યારે જોઉં છું ત્યારે આવે છે. અને જે કંઈ કામ કર્યું એ જ જીવનની કમાણી.” આવા શ્રી. જયભિખ્ય હવે આપણી વચ્ચે નથી. અને શ્રી. જયભિખુની આ પ્રકારની “કમાણી” કુલ કંઈક વહેલું ખરી ગયું છે, પણ એ ફૂલે અને ઓછી નથી.
કેનાં હૃદયમાં જે ફોરમ ફેલાવી છે તે ત્યાં હમેશાને પણ શ્રી. જયભિખુ જે કંઈ હતા અને એ માટે કીમતી સંભારણું બની રહેશે. જે કંઈ સિદ્ધિ મેળવી શકયા તેમાં તેમનાં જીવન- અંતમાં સદગત મેઘાણીભાઈને અંજલિ આપતા સંગિની શ્રી જયાબહેનું પ્રદાન મહત્વનું છે. ઘણાને લેખને અંતે શ્રી. ઉમાશંકર જોશીએ જે છેલ્લાં થોડાં
ખ્યાલ નહિ હોય, પણ શ્રી. “જયભિખુ” એ ઉપ- વાકય લખ્યાં છે તે મને આ પ્રસંગને પણ એટલાં નામના પૂર્વાર્ધ “જય’ શબ્દ જયાબહેનના નામમાંથી બધાં અનુરૂપ લાગે છે કે તેમાં નામ પૂરતો ફેરફાર લેવાયો છે ‘
વિખુ” શબ્દ શ્રી. બાલાભાઈના કુટું કરીને અહીં મૂકું છું: બના નામ “ભીખાભાઈ 'માંથી લેવાય છે. શ્રી. “ આવા સ્નેહીઓને પુરુષાર્થીઓને મૃત્યુથી
ભિખૂને મન જયાબહેન સાચાં સહધર્મો. જયભિખૂ' નથી એ માનવાની જ મન નો પાડે ચારિણી હતાં. એક અદના માનવીથી શરૂ કરીને ગુજ છે. એટલા એ આપણી સમક્ષ જીવતા જાગતા છે. રાતના એક લોકપ્રિય સાહિત્યકારના પદે શ્રી. - આ લખતાં લખતાં પણ જાણે લાગે છે કે હાં . ભિખુ” પહોંચ્યા. પણ એ પોતે કહેતા તેમ અને એ આવી પહોંચશે અને એમને મધુર ઘેરો અવાજ
એમના મિત્રો, સંબંધીઓ જોતા તેમ શ્રી. જ્યા- સંભળાશે, બહેનનાં ઉદાર, પ્રેમાળ આતિથ્ય, પ્રસન્ન અને પ્રેરક “ કાં ભાઈ, આ શું માંડયું છે?” વાણી અને ઊંડી વ્યવહારસૂઝે આ ઉન્નતિમાં ખૂબ
“જ્યહિંદ' કાળો આપ્યો છે. ગુજરાતમાં કવિવર હાનાલાલનું
સે. ૧૯
