________________
૧૦૪: શુભનિષ્ઠ સારસ્વત
પ્રજાને દોરવણી આપે તે નેતા. નેતાની એ પ્રાપ્ત કરી છે–તેમની કેટલીક કૃતિઓ તે એવી છે વ્યાખ્યા અનુસાર ધર્મનાં, રાજકારણનાં, સામાજિક જે બહુલકભોગ્ય બની છે – અને માનવતા સ્પર્શી કાર્યનાં, સાહિત્યનાં વગેરેનાં પરિબળો કે પ્રવાહોની હાઈ સંકુચિત વાડાઓને ભેદે છે.” (વિ. સં. ૨૦૦૯) અસર જ્યારે જ્યારે હાનિકર લાગી છે ત્યારે તે શ્રી. ભિખુએ હવે વૃદ્ધાવસ્થામાં પ્રવેશ કર્યો સામે શ્રી. જયભિખુએ લાલબત્તી ધરીને સાચા નેતા કહેવાય. વૃદ્ધાવસ્થામાં તંદુરસ્ત અને કાર્યશીલ રહેવા તરીકે યોગ્ય માર્ગ ચીંધવાનું કામ કર્યું છે. માટેનું ભાથું તેમણે મેળવી લીધું છે. આજ સુધીનું
જાહેર પ્રજાના હિતઅહિતને તેમનું સાહિત્ય તેમનું જીવન નિષ્પા૫ રહ્યું છે એટલે હવે વર્તમાન સ્પર્શે છે. એથી એ સાચા સાહિત્યકાર છે. તેમણે કાળમાં તેમની વૃદ્ધાવસ્થાની ચિંતાનું કારણ રહ્યું દેશસેવાની ભાવનાના ધબકારાવાળું અને પ્રેરણાથી નથી. તેઓ આહારવિહારમાં નિયમિત છે, સંયમી તરવરતું સાહિત્ય આપ્યું છે.
છે, સમયસર કામ કરવાની ટેવવાળા છે, પસંદગીનું - શ્રી. જયભિખનું સાહિત્ય જીવનનાં વિવિધ કામ રસપૂર્વોક કરવાવાળા છે, મિતાહારી છે, નકામાં ક્ષેત્રોમાં વિસ્તરેલું છે. આજના યુગ સાથે કદમ વિચારે કરવાની તેમને ટેવ નથી, અને માનસિક મિલાવીને ચાલવામાં મદદરુપ થયું એવું એમનું સમતુલા જાળવનારા છે. આ ઉપરાંત પરિશ્રમ કરસાહિત્ય છે. આજના સામાન્ય વાચકને જરૂરી–નિર- વાની તેમની વૃત્તિ, પ્રમાણિકતા અને પ્રભુમાં શ્રદ્ધા ક્ષર કે અબૂઝ ન રાખે એવું અને સામાન્ય જ્ઞાનથી એ પણ ગુણ તેમણે સંપાદન કરેલા છે. આથીભરપૂર હોય એવું–વાચન શ્રી. જયભિખુનું સાહિ. તેમની વૃદ્ધાવસ્થા સુખી અને સરળ રહેશે એવી પૂરી ત્ય પૂરું પાડે છે. આમ સાહિત્યના પ્રકારની દષ્ટિએ શ્રદ્ધા છે. જોતાં શ્રી. જયભિખ્ખનું સાહિત્ય ચિરંજીવ અને શ્રી. જયભિખુને સાહિત્યસેવા વારસામાં ઊતરી પ્રજાનું ઘડતર કરનારું છે.
હોય એવું જાણમાં નથી. આપમેળે તેમણે એ સંપાપ્રજ્ઞાચક્ષુ પંડિત સુખલાલજી પ્રાણવાન સાહિ. દન કરી છે. આ અંગે વધુ વિગત કે માહિતી મારીત્યના સર્જક તરીકે શ્રી. ભિખુને બિરદાવતાં પાસે નથી એટલે અહીં આટલે ઈશારો જ કરું છું.'
ત બાલાભાઈ ભિખ જે કે એટલી હકીકત નોંધવા જેવી ખરી કે તેઓ સ્વાશ્રયથી અને એકનિષ્ઠ વિવોપાસનાથી સાહિ. તેમના એકના એક પુત્ર ચિ. કુમારપાળને સાહિત્યમાં ત્યના ક્ષેત્રને લાંબા કાળથી વર્યા છે. x x તેમણે રસ લેતા કરી શક્યા છે. પિતાની સર્જનપ્રતિભાથી અને સાહિત્યિકને શોભે શ્રી. જયભિખ્ખું દીર્ધાયુ થાઓ એજ પ્રાર્થના એવી સરલ વૃત્તિથી સુલેખક મંડળમાં સ્થાન મેળવ્યું છે. વીસમી સદીના ગુજરાતી સાહિત્યનો ઈતિહાસ ગૂજરાત વિદ્યાપીઠ લખનાર કેઈ પણ એમના નામ કે કામની નોંધ અમદાવાદ-૧૪ ન લે તો એ ઈતિહાસ અધૂરા રહે, એવી સ્થિતિ એમણે તા. ૨૧–૩–૧૯૬૮