________________
મારી અંગત એક સમજણ એવી પણ છે કે, આ કાળમાં આપણે ત્યાં જે સાધુપદ છે, તે અભ્યાસદશાનું સાધુપદ છે. ઘણા ઘણા ભવો સુધી સાધુપદનો અભ્યાસ કરીએ, ત્યારે અંતિમ ભવમાં કે કોઈક ભવમાં શુદ્ધ એટલે કે શાસ્ત્રવર્ણિત સાધુપદ સિદ્ધ થાય. હા, આ કાળમાં પણ સાધુપદની ભૂમિકામાં તરતમતા હોઈ શકે. કોઈ એકડિયામાં હોય. કોઈ પાંચમામાં હોય તો કોઈ દશમામાં પણ હોઈ શકે છે. પણ કોઈ ને કોઈ કક્ષાએ તે અભ્યાસ-દશાના સાધુપદમાં જ છે, એવી મારી સમજણમાં કાંઈ આટલાથી ફેર પડતો નથી. આથી જ, ક્યારેક અમુક અમુક જીવોને “અમે ઉત્કૃષ્ટ સાધુ છીએ. અને બીજા બધા નબળા છે', એવું માનતા તથા વર્તતા જોઉં છું, ત્યારે હૃદયમાં અનુકંપા જાગે છે કે આ મૃષાવાદ અથવા દંભ આ જીવોને ક્યાં ફંગોળી દેશે ? સાથે જ એક અકથ્ય આનંદ પણ થાય છે કે પ્રભુની ને ગુરુની કૃપાથી મારામાં આવો હલકો અધ્યવસાય થતો નથી.
આપણે ત્યાં ઘણીવાર વિવિધ આનંદ વર્ણવતા હોય છે. અમુક વાત પ્રથમવાર કર્યા-કરાવ્યાનો આનંદ, અમારા હસ્તક થયાનો આનંદ, આંકડાકીય આનંદ, સંખ્યા, ભીડ, ધનવ્યયનો આનંદ, ઇત્યાદિ.
મને આ બધું બિનજરૂરી લાગ્યા કરે છે. મારા ચિત્તમાં તો એક જ આનંદ હંમેશા, વારે-પરબે ઊગતો હોય છે. સાધુપદ મળ્યાનો આનંદ. ૧૪ રાજલોકમાં
ક્યાંક જ અને ક્યારેક જ સાંપડે અને વળી કોઈકને જ સાંપડે તેવું, ભગવાન જિનેશ્વર દેવના મોક્ષમાર્ગનું સાધુપદ, આ પડતા કાળમાં, મને શી રીતે મળ્યું, તેનો વિસ્મય જ હજી લગી ચિત્તમાંથી શમતો નથી. આ પદ પામવાથી મોટો આનંદ
આ જગતમાં બીજો ક્યો હોય ? એક પણ નહિ. આ પદ પામવું એ સ્વયં એક રેકોર્ડ છે, રેકોર્ડ બ્રેકિંગ બાબત છે, વિશ્વવિક્રમ છે. આવું સર્વોચ્ચ પદ પામ્યા પછી બીજી કઈ મહત્ત્વાકાંક્ષા શેષ રહે ! શા માટે કોઈનો પક્ષપાત કે કોઈને અન્યાય થાય તેવું કરવું પડે ! મૈત્રી અને પ્રમોદ સિવાયનો કોઈ પણ ભાવ, પછી હૈયામાં આવી જ કેમ શકે ?
(‘માણ્યું તેનું સ્મરણ' ગ્રંથમાંથી સાભાર, સૂરતથી પ્રકાશિત ગ્રંથ)
૧૮૪||