Page Text
________________
થતો હોવાનું જણાય, ત્યારે તેઓ નિર્લેપતા છોડીને, યોગ્ય વહીવટ માટે, વહીવટી સંચાલનમાં હસ્તક્ષેપ અવશ્ય કરી શકે છે; અને જરૂર પડ્યે વહીવટ હસ્તગત પણ કરી શકે છે; અને આમ કરવામાં શાસ્ત્ર કે ધર્મની આજ્ઞાવિરુદ્ધ કશું જ નથી.
અગાઉ, આજથી પચાસેક વર્ષો પહેલાં, ધર્મસ્થાનોનો વહીવટ સંઘ કરતો, એટલે કે સંઘના આગેવાન અને મોભી એવા મહાજન તેમ જ શ્રાવક ગૃહસ્થો કરતા. આ લોકોને દેવ-ગુરુ-ધર્મ પ્રત્યે અવિહડ શ્રદ્ધાભાવ રહેતો. તો તે જ રીતે સંઘ તથા ગુરુભગવંતોને પણ આ લોકો પ્રત્યે પૂર્ણ વિશ્વાસ રહેતો કે આ લોકો મર્યાદાનું ઉલ્લંઘન થાય તેવું કાંઈજ મનસ્વી રીતે નહિ જ કરે.
મુંબઈ પબ્લિક ટ્રસ્ટ એક્ટ અમલમાં આવ્યો, પછી સ્થિતિ બદલાઈ, કાનૂન અનુસાર મુદતી કે બિનમુદતી (આજીવન) ટ્રસ્ટીઓ નીમવાની પ્રથા આવી ગઈ. સંઘ યોગ્ય વ્યક્તિઓને પસંદ કરીને જવાબદારી સોંપે અને એ લોકો પણ યોગ્ય રીતે વહીવટ કરતા – આવું કેટલોક વખત ચાલ્યું. આજે પણ, ઘણે ઠેકાણે, આવું ચાલતું જોવા મળી શકે છે.
પરંતુ, અગાઉની અને આજની વાસ્તવિક્તામાં થોડોક ફેર છે. અગાઉ મહાજનો વહીવટ કરતા, પણ સંઘની પ્રણાલિકા, માન્યતા અને આજ્ઞા કે ભાવનાને કેન્દ્રમાં રાખીને કરતા. સંઘ સર્વોપરી છે, ગુરુનું માર્ગદર્શન સર્વોપરી છે, એ જેમ ઇચ્છે કે સૂચવે તે પ્રમાણે જ ચાલવું જોઈએ - આવી તે મહાજનોની સમજણ હતી.
હવે આવું નથી રહ્યું, હવે ટ્રસ્ટ એક્ટના અન્વયે નીમાયેલા ટ્રસ્ટીઓ વહીવટ કરે છે. અલબત્ત, તેમની નીમણૂક સંઘ દ્વારા જ થતી હોય છે. પરંતુ તેમાં શાસ્ત્ર, ગુરુભગવંતો તથા પ્રણાલિકા - બધું ગૌણ હોય છે; ટ્રસ્ટના કાનૂન અને તેની કલમો જ મુખ્ય હોય છે. તો નીમણૂક પામનાર ગૃહસ્થો પણ મહાજન નથી હોતા; તેમને પ્રણાલિકા તથા મર્યાદાનું જ્ઞાન કે ભાન પણ નથી હોતું, તેમ સંઘ, શાસ્ત્ર તથા ગુરુઓ પ્રત્યે હોવું જોઈતું બહુમાન પણ નથી હોતું. વિડંબના તો એ છે કે એવા મિત્રોને ટ્રસ્ટના કાનૂનો વિષે તથા બંધારણ વિષે પણ લાંબું જ્ઞાન નથી હોતું. ઓડિટરો કે વકીલો જેમ ફેરવે તેમ તેઓ ફર્યા કરતા હોય છે.
આવા લોકો, વાતે વાતે, કાયદાની દુહાઈ દે છે; ઓડિટર, આઈ.ટી. કે ચેરીટી કમિશ્નરની બીક બતાવી શકે છે; અને શાસ્ત્ર-સંઘની પરંપરાને તદન પ્રતિકૂળ એવાં કાર્યો, તે બધાંના ઓઠે કરી – કરાવી લે છે. પરંતુ, તેમને શાસ્ત્રની આજ્ઞા,
ન
ધર્મતત્વ
૧૦૫
| SR No. | 032361 |
| Book Title | Dharm Tattva Chintan Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Sheelchandrasuri |
| Publisher | Bhadrankaroday Shikshan Trust |
| Publication Year | |
| Total Pages | 250 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 15 MB |