________________
ઉત્તમભાઈને ડૉક્ટર હાઉસમાં દાખલ કરવામાં આવ્યા. એમની તબિયત ક્યારેક થોડી સારી થતી અને ક્યારેક બગડી જતી. પચીસમી માર્ચને બુધવારે એમની તબિયત વધારે બગડી. શારદાબહેન સતત એમની સાથે જ રહેતાં હતાં ઘણા દિવસથી હૉસ્પિટલમાં હોવાથી થોડી વાર સ્નાનાદિ માટે શારદાબહેન ઘેર ગયાં હતાં. ઉત્તમભાઈએ જોયું તો શારદાબહેન ન દેખાયાં. એમણે તરત ઘેર ફોન કર્યો અને કહ્યું, “સહેજે ચિંતા નહીં કરવાની, આ તો જીવન છે. તું જાય કે હું જાઉં ! સાચવીને રહેવાનું.”
ઉત્તમભાઈ ડૉક્ટર હાઉસમાં હતા ત્યારે એમના અવસાન પૂર્વે બે દિવસ અગાઉ દાંતના ડેન્ચરમાં તકલીફ ઊભી થઈ. નયનાબહેને કહ્યું, “ડેન્ચર આપો. અહીં નીચે જ રિપેર થાય છે. હું રિપેર કરાવી આવું.”
ઉત્તમભાઈએ કહ્યું, “ના ! રિપેર કરાવવું નથી, કારણ કે હવે એની જરૂર પડવાની નથી.”
અમદાવાદના વિખ્યાત ડૉક્ટર આર. કે. પટેલ એમને સારવાર આપતા હતા. ડૉ. આર. કે. પટેલને કહ્યું “જુઓ સાહેબ ! અમારા મહારાજસાહેબ પગમાં કશું પહેર્યા વિના પગપાળા વિહાર કરતા હોય છે, તાપૂર્ણ જીવન જીવતા હોય છે. આથી તેમને ક્લિનિક પર બોલાવશો નહીં. એને બદલે તમે સાધુ, સાધ્વી પાસે જજો.” ડૉ. આર. કે. પટેલે કહ્યું, “જરૂર જઈશ.” ઉત્તમભાઈએ કહ્યું, “એમ નહીં, તમે મને વચન આપો.” ડૉ. આર. કે. પટેલે કહ્યું, “ભલે, વચનબદ્ધ છું.” આ વચન ઉત્તમભાઈએ એમના અવસાનના ૧૪ કલાક પૂર્વે માગ્યું હતું ! ઉત્તમભાઈના મનમાં આ સમયે પણ એક જ ભાવના ઘોળાતી હતી. સેવાકાર્ય માટે હજી બે વર્ષ મળી જાય, તો ઘણાં શૈક્ષણિક અને સામાજિક કાર્યો કરવાં છે. શાસનની સેવા કરવી છે.
ઉત્તમભાઈની અંતિમ બીમારીમાં પ્રથમ કારણ બાયપાસ કરાવેલા હૃદયમાં ‘બ્લોકેજ' થતાં થયેલો “એન્જાયના’ ગણાય. આને ડૉક્ટરી પરિભાષામાં પોસ્ટ સી. એ. બી. જી. એંજાઇના કહેવામાં આવે છે. એ પછી બ્લડપ્રેશર અને એનિમિયા ઘેરી વળ્યા. નાના મગજમાં લોહી ઓછું ફરવાની (વી.બી.આઈ.) બીમારી તો હતી જ, જેને કારણે ચક્કર આવતા હતા અથવા ચાલતી વખતે સમતોલન ગુમાવી દેતા હતા. પરંતુ ખરી મુશ્કેલી તો ફરી થયેલા લિમ્ફોમાએ ઊભી કરી. 222
